نظام نشانه ای مهر و کین در نقاشی قهوه خانه ای «مصیبت کربلا»، اثر محمد مدبر
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نقاشی قهوه خانه ای، برگرفته از متن فرهنگ سنتی و عامیانه ایرانی است و توجه خاصی را به واقعه کربلا به عنوان یکی از مضامین ویژه فرهنگ ایرانی نشان داده است. نقاشی «مصیبت کربلا»، اثر محمد مدبر، اثری شاخص در این سنت تصویری، محسوب می شود. واقعه کربلا عرصه تقابل مهم ترین مصادیق خیر/ شر در برابر یک دیگر است. از این رو، نشانه های تقابلی مهر/ کین، که بازتاب حسی فرهنگی ایرانی به این رویارویی است، به وفور در آن پیدا است. پژوهش حاضر سعی دارد که، با بهره گیری از رویکرد تقابل های دوقطبی ساخت گرا و خوانش سه سطحی بارتی، به روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده های متنی و تصویری، با مطالعات کتابخانه ای (مقاله و کتاب)، به تحلیل معنایی مهر و کین در اثر مورد بحث، بپردازد و درصدد پاسخ به این پرسش است که: تقابل دوگانه مهر/کین با چه سازوکاری در نقاشی مصیبت کربلا تولید معنا می کند؟ نتایج کلی از این قرار است که: تابلوی مصیبت کربلای با تجمیع نشانه های صریح و ضمنی مهر/ کین، به دنبال نمایش غلبه مهر بر کین است؛ چنان چه پیام صریح این نقاشی، تنها به یک واقعه تاریخی- مذهبی ارجاع می دهد و در تقابل با این روایت، پیام های ضمنی، ارجاعات جزیی دارد که به واسطه نگاه مقاومتی محمد مدبر، حاکی از غلبه معنوی سپاه امام حسین (ع) در برابر لشکر یزید و نفی روایت تاریخی است. لذا، در یک نگاه کلی، تصویر قبول واقعه دردناک عاشورا را به تاخیر می اندازد و در برابر روایت تاریخی مقاومت می کند.
کلیدواژگان:
نقاشی قهوه خانه ای ، مصیبت کربلا ، مهر ، کین ، محمد مدبر ، نشانه شناسی
زبان:
فارسی
صفحات:
40 تا 53
لینک کوتاه:
magiran.com/p2671866
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!