تعیین غلظت، تغییرات فصلی و مدت زمان ماندگاری ذرات پرتوزای طبیعی در هوای تهران

یکی از مهم ترین چالش های حوادث هسته ای میزان انتشار و تعلیق ذرات پرتوزا در اتمسفر است. اطلاع از رفتار این ذرات در جو مدیریت و تصمیمات بعدی از اتفاقات پیش بینی نشده را بهینه تر خواهد کرد. استفاده از ذرات پرتوزای طبیعی به عنوان ردیاب های محیطی برای مطالعه آلاینده های اتمسفری یکی از مطالعات کلیدی و مهم در انجام تحقیقات اتمسفری است. برای بررسی تعیین غلظت رادیونوکلییدهای سرب 210، بیسموت 210 و پلونیم 210 و همچنین تخمین زمان اقامت برای کل ذرات معلق پرتوزا به صورت ماهانه از آبان ماه 1400 الی مهرماه 1401 در شهر تهران نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها توسط پمپ نمونه بردار حجم بالا با دبی متوسط 5/1 مترمکعب در دقیقه با بازه زمانی 6 تا 12 ساعت انجام و در سازمان انرژی اتمی آماده سازی و شمارش شدند. نتایج میانگین ماهیانه غلظت رادیونوکلییدها نشان می دهد که بیشترین مقدار اندازه گیری شده برای سرب 210 در مهرماه با mBq/m3 25/1 بود. متوسط غلظت سالیانه برای این پارامتر در حدود mBq/m3 89/0 بود که کمترین مقدار آن در فروردین ماه با مقدار mBq/m3 42/0 ثبت شد. نتایج نشان از افزایش نسبی در غلظت این متغیر برای فروردین و اردیبهشت ماه و کاهش نسبی برای شهریور و دی ماه بود. میانگین غلظت اندازه گیری شده برای متغیر پلونیم 210 در کل دوره حدود   mBq/m3058/0 بود. همچنین  mBq/m3095/0 در آذر ماه به عنوان بیشترین غلظت و mBq/m3 032/0 در دی ماه به عنوان کمترین مقدار اندازه گیری شده برای این رادیونوکلیید است. همین روند برای بیسموت 210 نیز با میانگین کلی mBq/m3 42/0 برای دوره بررسی مشاهده شد. بیشترین و کمترین مقدار اندازه گیری شده برای این رادیونوکلیید در کل دوره بررسی به ترتیب 85/0 و 18/0 mBq/m3 بود. طبق نتایج به دست آمده بر مبنای سرب 210/ پلونیم 210 میانگین زمان اقامت ذرات معلق 1/20 روز تخمین زده شد. بر این اساس تیرماه با میانگین 5/22 روز و دی ماه 8/17 روز به عنوان بیشترین و کمترین زمان اقامت اندازه گیری شده در این کار پژوهشی تخمین زده شد. نتایج به دست آمده می تواند در تدوین سناریوهای انتشار و استنشاق ذرات پرتوزای ناشی از حوادث هسته ای کمک نماید.