مقام انسان در هستی و نسبت او با خدا در اندیشه علاءالدوله سمنانی

انسان در جهان جایگاهی متفاوت دارد و نگاه نظام های فکری به انسان متفاوت است. عارفان مسلمان نیز تفسیر خاص خود را از جایگاه و ماهیت انسان دارند. علاءالدوله سمنانی، از عرفا و متکلمان قرن هشتم هجری سلسله کبرویه در دوره ایلخانان مغول، در آثار خود اهمیت و ابعاد وجودی انسان را مطرح کرده است. این پژوهش در پی یافتن دیدگاه علاءالدوله درباره جایگاه انسان در هستی، چگونگی رابطه وجودی انسان با خداوند و ابعاد وجودی او است. به باور علاءالدوله، انسان به دلایل متعددی همچون استعدادهای خاص، جامعیت و خلافت از جایگاهی ویژه در میان موجودات بهره مند است. او انسان ها را به دو قسم انسان کامل و انسان حیوان تقسیم می کند. انسان کامل کامل ترین وجود در میان موجودات، علت غایی و علت بقای عالم است. دسته دوم نیز دارای مراتبی هستند. انسان دو بعد جسم و روح دارد و روح دارای مراتبی و هر مرتبه ویژگی هایی را بازمی تاباند؛ علاءالدوله از این مراتب با عنوان لطایف هفت گانه یاد می کند.