ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی در پاسخ به مقادیر سالانه بارش و دما در استان سمنان

تغییرات شاخص تفاضل پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI)، به طور عمده به تغییر در مولفه های اقلیمی مانند دما و بارش به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک وابسته است. اهداف پژوهش حاضر شامل ارزیابی تغییرات NDVI در ماه های مختلف از سال های 2001 تا 2020 است که با استفاده از روش های رگرسیون خطی، شیب خط سن و تعیین روابط بین شاخص NDVI و مولفه های اقلیمی بارش و دما در استان سمنان انجام می شود. در این مطالعه، داده های بازتحلیل شده شبکه ای بارش و دمای حاصل از پروداکت ERA5-Land و داده های NDVI حاصل از پروداکت MODIS طی سری زمانی بیست ساله (2020-2001) در بررسی تغییرات شاخص NDVI در استان سمنان واکاوی شد. تصحیح اریبی داده های اقلیمی نیز با استفاده از روش نگاشت چندک (QM) انجام شد. همچنین روند تغییرات شاخص NDVI با استفاده از روش رگرسیون خطی و شیب تخمین گر سن ارزیابی شد. پس از آن، میزان ضریب تبیین که میزان ارتباط بین مولفه های دما و بارش را با پوشش گیاهی نشان می دهد محاسبه شد. نتایج حاصل از شیب خط رگرسیونی و شیب خط سن، در برآورد تغییرات پوشش گیاهی نسبت به دو مولفه اقلیمی بارش و دما تقریبا مشابه بود. در 75% از مساحت استان، میزان ضرایب تبیین در ماه های نهم و دوازدهم میلادی (حدودا و به ترتیب معادل ماه های شهریور و دی) حداکثر بود و به ترتیب 56% و 62% برآورد شد که ارتباط مثبت پوشش گیاهی را در ماه های مذکور با بارش سالانه تایید می کرد. در نیمی از مساحت استان نیز تغییرات NDVI ماهانه نسبت به دمای سالانه طی بازه زمانی 2020-2001، صفر یا منفی بود؛ به طوری که در سال های ذکر شده میزان پوشش گیاهی در ارتباط با دما تغییر نکرده یا اندکی کاهش یافته بود. همچنین در 50 % از مساحت استان، میزان ضریب تبیین بین شاخص NDVI و دمای سالانه از 14% تا 28% متغیر بود و تنها در 25% از استان، ارتباط میان پوشش گیاهی در ماه های هشتم تا دوازدهم میلادی (به طور تقریبی معادل ماه های مرداد تا دی) و دمای سالانه به بیش از 40% رسیده بود.