شناسایی پتانسیل های ژیوتوریستی استان آذربایجان شرقی و توسعه آن با استفاده از مدل های ژیوتوریستی (مطالعه موردی: زنوزق، کندوان، اشتبین)

ژیوتوریسم یکی از انواع گردشگری پایدار است که علاوه بر بازدید از جاذبه های زمین شناختی و ژیومورفولوژیکی، بر آموزش و حفاظت از آنان نیز تاکید دارد. ژیوتوریسم یکی از گویه های مهم اکوتوریسم با رویکردی مسیولانه و حفاظت محور است؛ که بر مردمی کردن علوم زمین و توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه بومی تاکید می کند. هدف از این پژوهش، بررسی توانمندی های ژیوتوریستی استان آذربایجان شرقی با استفاده از مدل پایوولوا و کوبالیکوا و هادزیک می-باشد. سه منطقه مورد مطالعه شامل مناطق ژیوتوریستی کندوان، زنوزق و اشتبین انتخاب شده است. براساس مدل پایوولوا نتایج حاصل نشان داد که منطقه ژیوتوریستی کندوان با بیشترین امتیازدهی در عوامل مثبت ارتقا دهنده رقابت پذیری مقاصد ژیوتوریستی شامل ثروت طبیعی با امتیاز (7) بوده و بیشترین مقدار درمیان گویه های منفی رقابت پذیری، کسری بودجه و عدم وجود متخصصان ماهر با امتیاز (5) بیشترین تاثیر منفی را در جذب گردشگر ایجاد می کند. همچنین، نتایج حاصل از مدل کوبالیکوا نشان داد که منطقه کندوان با مقدار (25/9) بیشترین امتیاز را نسبت به سایر مناطق کسب کرده است. در مدل هادزیک با توجه به بررسی ارزش های علمی و مازاد طبق نظر کارشناس و گردشگر نتایج حاصل نشان داد که میانگین امتیازات گویه ها در منطقه ژیوتوریستی کندوان با بیشترین امتیاز در اولویت اول قرار دارد. درمیان دو منطقه ژیوتوریستی روستای زنوزق بیشتر از روستای اشتبین می باشد. بنابراین نتیجه گیری می شود با ارزیابی و شناسایی پتانسیل-های ژیوتوریستی استان آذربایجان شرقی و توسعه توانمندی ها منجر به توسعه مناطق ژیوتوریستی و جذب گردشگر خواهد شد.