بررسی بیان برخی ژن های موثر در گرده فشانی و تلقیح گل های نخل خرمای رقم برحی ثکثیر شده با کشت بافت و پاجوش

کشت پاجوش مرسوم ترین روش تکثیر نخل خرما است. با توجه به محدودیت تعداد پاجوش های تولید شده در هر نخل و مشکلاتی که در انتقال و کاشت آنها وجود دارد از این رو، تکثیر نخل خرما به روش کشت بافت توصیه می شود. گیاهچه های حاصل از کشت بافت کاملا شبیه به گیاه مادری هستند. اما در برخی موارد تکثیر با این روش منجر به تغییرات سوما کلونال مانند ناهنجاری در گرده افشانی و باروری (نظیر نخل خرمای رقم برحی حاصل از کشت بافت) می شود. تجزیه و تحلیل بیان ژن می تواند مکانیسم مولکولی تنوع سوما کلونال را تعیین کند. بنابراین، در این تحقیق، بیان برخی از ژن های موثر بر گرده افشانی و لقاح گل از جمله یوبی کوییتین (UBQ)، متالوتیونین (MT)، فسفوفروکتوکیناز (PFK) و پلی آدنیلات باندینگ (PABP) در گل آذین های نخل خرمای رقم برحی در سه مرحله رشد اسپات یا پوشش گل آذین به طول 15، 25 و 35 سانتی متر با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تکثیر رونویسی ژن ها، نشان دهنده تفاوت معنی دار بین سطوح اثرات متقابل مراحل رشد اسپات با روش های تکثیر بود. سطح بیان دو ژن PFK و PABP در نخل های برحی کشت بافتی فقط در مرحله اولیه رشد اسپات، بیشتر از نخل های برحی پاجوشی و به ترتیب6/1 و 3/1 برابر بود. اما سطح بیان ژن های UBQ و MT در همه مراحل رشد اسپات نخل برحی کشت بافتی کمتر از نخل برحی پاجوشی بود. بررسی شبکه پروتیین های دارای همکنش با MT نشان دهنده ارتباط و همکنش این پروتیین با پروتیین های موثر در نر عقیمی و نمو بذر بود.