ساختار فکری دانش در حوزه بازیابی اطلاعات: مطالعه هم واژگانی

هدف از این پژوهش بررسی ساختار فکری دانش حوزه بازیابی اطلاعات بر اساس تحلیل هم واژگانی است.

روش شناسی:

 پژوهش از نوع کاربردی و تحلیلی کتاب سنجی بوده و با استفاده از فنون تحلیل هم واژگانی و خوشه بندی انجام شده است. جامعه پژوهش را مقالات مرتبط با حوزه بازیابی اطلاعات تشکیل می دهند که در طول بازه زمانی 1967-2018 در پایگاه چکیده نامه فناوری، علم اطلاعات و کتابخانه (لیستا) نمایه شده اند. از نرم افزارهای راورپریمپ، بیب اکسل، اس.پی.اس.اس، ووس ویور برای تحلیل استفاده شد.

یافته ها نشان داد که کلیدواژه سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات، و زوج واژگانی وب سایت - شبکه جهانی وب به ترتیب از نظر فراوانی بسامد و هم رخدادی در رتبه نخست قرار گرفتند. استفاده از خوشه بندی سلسله مراتبی به روش وارد منجر به شکل گیری 13 خوشه موضوعی همچون خوشه سازمان دهی اطلاعات و مدیریت دانش، هستان شناسی و یادگیری ماشینی، کتابخانه دانشگاهی و دسترسی به اطلاعات شد.

بررسی ها نشان داد، پیشرفت های اخیر در حوزه فناوری و خدمات اطلاعات منجر شده است که حوزه های کتابخانه های دیجیتال، شبکه های اجتماعی، پزشکی، پردازش زبان طبیعی، هوش مصنوعی، و بازیابی تصاویر، از موضوعات مورد توجه در مطالعات حوزه بازیابی اطلاعات در چند دهه اخیر باشند.