ارزیابی انتقادی آرای مفسران در تفسیر آیه 105 سوره توبه

از جمله آیاتی که مفسران به اختلاف در تفسیر آن سخن گفته اند آیه 105 سوره توبه است. مفسران در تعیین طرف خطاب در این آیه همداستان نیستند و آیه را خطاب به عموم مردم، مکلفان، تایبان، غیرتایبان و منافقان دانسته اند. مسیله دیگری که مفسران در آن اتفاق نظر ندارند مراد از «مومنون» در این آیه است که آن را به شهداء، ملایکه، مومنان و ایمه (ع) تفسیر کرده اند. مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی تحلیلی انتقادی به آراء مفسران بنگرد و با بررسی مدققانه مسایل مذکور، تفسیری متفاوت و منطبق بر سیاق از آیه مورد بحث ارایه کند. نتیجه اینکه در تبیین آیه مذکور می توان گفت خطاب این آیه به کسانی است که در آیه 102 به آنها اشاره شده است و مراد از رویت مومنان نیز آگاهی مومنان (افراد با ایمان) از عملکرد این افراد از طرق رایج و معمول است. روایاتی نیز که مراد از «مومنون» را ایمه (ع) دانسته اند از باب تاویل هستند و نه تفسیر. به نظر می رسد عواملی همچون دوری از فضای نزول آیات و حاکم کردن فهم خود از روایات ناظر به آیه بر سیاق آیات، در تفسیر مفسران تاثیرگذار بوده است.