نقد جامعه شناختی داستان سیاسنبو براساس نظریه ساختارگرایی تکوینی گلدمن

جامعه شناسی ادبیات، دانشی میان رشته ای است که می کوشد با روشی علمی رابطه میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی کند. گلدمن از نظریه پردازان این شاخه در روش خود (ساختارگرایی تکوینی) در پی ایجاد ارتباطی معنادار میان اثر ادبی و جنبه های مهم زندگی اجتماعی است، در این شیوه رابطه اثر ادبی با جامعه بررسی می شود تا ابعاد سیاسی، تاریخی و اجتماعی جامعه و همسویی آن با اثر هنری برای خواننده آشکار شود. با توجه به این نظریه، صورت و محتوای اثر ادبی تحت تاثیر ساختارهای جامعه شکل گرفته است. این پژوهش با دیدی جامعه شناختی داستان سیاسنبو را بررسی کرده است تا ابعاد تاریخی، اجتماعی و فرهنگی این اثر را براساس ساختارگرایی تکوینی گلدمن تحلیل کند. این بررسی در دو مرحله دریافت و تشریح صورت گرفته است: در مرحله دریافت، ساختار اثر و در مرحله تشریح، ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اثر در پیوند با جامعه بررسی شده است. مبنای این پژوهش براساس خوانش، تحلیل متن و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد رابطه تنگاتنگی میان وقایع تاریخی روزگار نویسنده و ساختار اثر وجود دارد. حوادث و اتفاقات سیاسی جنوب در شکل دهی ساختارهای ذهنی نویسنده و آفرینش اثر تاثیرگذار بوده است. شخصیت پروبلماتیک رمان درحقیقت نمونه کوچکی از جامعه بیرون است که به طبقه متوسط تعلق دارد. ساختار سیاسنبو طبق الگوی گلدمن با ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه منطبق بوده و فقر، بی عدالتی و استعمارستیزی تبلوری از جهان بینی نویسنده است. صفدری به خوبی توانسته است میان جهان اجتماعی سیاسنبو و واقعیت های جامعه ارتباطی دوسویه برقرار سازد. داستان دارای زمینه های ریالیستی است که وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی  در آن انعکاس یافته است.