مردم نگاری مناسک تاسوعا و عاشورا در روستای دلویی بر اساس نظریه تحلیل نمایشی گافمن

مطالعه حاضر به تحلیل مناسک تاسوعا و عاشورا در روستای دلویی پرداخته است. هدف از این پژوهش درک معانی کنش های کنشگران در مناسک مذهبی بوده و هم چنین سعی برآن بوده تا واقعیت های پنهان ورای نمودهای ظاهری کنشگران کشف شود. همچنین با رویکردی اتنومتدلوژی و در سطحی خرد به تحلیل پدیده محرم پرداخته شده است. تکنیک جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه های عمیق و مشاهده همراه با مشارکت بوده. نمونه گیری هدفمند انجام شده و بمنظور پایایی و روایی برای هر یک از مقوله ها و تعابیری که مفهوم سازی شده اند شواهدی از مصاحبه ها، عکس، فیلم و... نمایش داده شده است. یافته ها پس از بررسی کنش های کنشگران در چارچوب صحنه نمایش در دو بخش روی صحنه و پشت صحنه نشان می دهد بسیاری از افراد در مناسک محرم بیشتر به بعد اجتماعی و عرفی آن توجه دارند تا بعد مذهبی مناسک. هرچند در ظاهر، همه کنشگران انگیزه های خود را مذهبی می دانند. نگاهی به تاریخچه شکل گیری مناسک محرم و به ویژه عاشورا مبین این امر است که حمایت یا عدم حمایت حکومت ها از این مناسک موجب اوج و یا افول آنها در جامعه ما شده است. این مناسک متاثر از نظام اجتماعی در سطح کلان است و در بعد فردی نیز بر عواطف و احساسات تاکید می شود و جنبه های شناختی اهمیت کمتری دارد. درنهایت؛ در بعد اقتصادی بیشتر بر وقف و نذر تاکید می شود. هر چند واقفین و نذرکنندگان انگیزه خود را مذهبی بیان می کنند ولی در پاره ای از موارد از طریق آزمایش های نقض کننده می توان به ورای کنش های ظاهری کنشگران پی برد.