ارزیابی تحمل شوری اکوتیپ های جغجغک (Vaccaria hispanica) در مراحل جوانه زنی و گیاه بالغ

این تحقیق با هدف بررسی واکنش اکوتیپ های جغجغک (Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert) شمال غرب ایران به تنش شوری در مراحل جوانه زنی و گیاه بالغ به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1400 انجام شد. نتایج نشان داد که بین اکوتیپ ها از نظر مولفه های جوانه زنی و صفات مورفوفیزیولوژیک تفاوت معنی داری وجود دارد که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی در بین آن ها است. با افزایش شدت تنش، درصد جوانه زنی و شاخص های آن کاهش یافت، به طوری که در غلظت بیش از 120 میلی مولار NaCl، جوانه زنی بذر در تمامی اکوتیپ های مورد مطالعه متوقف شد. این نتایج نشان داد که جغجغک گونه ای نسبتا حساس به شوری است و غلظت بالای نمک را تحمل نمی کند. در مرحله گیاه بالغ، شوری باعث کاهش ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه و ساقه، محتوای کلروفیل a و b و افزایش میزان سدیم اندام هوایی و نسبت سدیم به پتاسیم شد. برآورد شاخص فاصله ژنوتیپ-ایدیوتیپ چند صفتی (MGIDI) برای اکوتیپ های مورد استفاده بر اساس صفات مختلف نشان داد که اکوتیپ های E3،E8  و E6 با داشتن کمترین مقادیر MGIDI در شرایط تنش شوری در هر دو مرحله جوانه زنی و گیاه بالغ متحمل تر بودند. علاوه بر این، در هر دو مرحله رشدی، اکوتیپ های E7 و E1 با بالاترین مقادیر  MGIDI، حساسیت بیشتری به تنش شوری نشان دادند. از اکوتیپ های متحمل تر انتخاب شده بر اساس شاخص MGIDI می توان برای تحقیقات و گزینش بیشتر در برنامه های اصلاحی این گیاه استفاده کرد.