نقش روس ها در اقدامات رحیم خان چلبیانلو در منطقه آذربایجان (1329ق-1324ق)

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل اقدامات و تحرکات یکی از خوانین و سران ایلات منطقه آذربایجان به نام رحیم خان چلبیانلو در آسیب رساندن به اهداف انقلاب مشروطه و مشروطه خواهان در منطقه آذربایجان است. همچنین تاثیری که روس ها در دامن زدن به این تحرکات داشته اند، از مهم ترین اهداف پژوهش حاضر است. فرضیه این پژوهش عبارت است از این که روس ها به منظور آسیب به انقلاب مشروطه و حضور و دخالت در منطقه آذربایجان، بر اقدامات و تحرکات رحیم خان چلبیانلو تاثیرگذار بوده اند و به صورت پنهان و بعضا آشکارا، این همکاری و همراهی را نمایان ساخته اند. درواقع، اقدامات رحیم خان در سرکوبی قیام مردم تبریز و همچنین ناامن سازی منطقه آذربایجان، با حمله به تلگرافخانه و قطع سیم های تلگراف، غارت بسته های پستی ارسالی از اروپا به ایران و همچنین حمله به اردبیل و تصرف آن شهر زمینه لازم را برای دخالت روسیه در امور داخلی، به ویژه منطقه شمال ایران را که در رقابت با دولت انگلیس منطقه نفوذ خود می پنداشتند، فراهم نمود. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای است. یافته ها و نتایج حاکی از آن است که هجوم ها و حمله های ایل چلبیانلو با ریاست رحیم خان به تبریز در دوران انقلاب مشروطه، قتل عام مشروطه خواهان آذربایجان و ناامن سازی راه های تجاری این منطقه، بخشی از اقدامات رحیم خان در این دوره بود. دولت روسیه تزاری نیز در این زمان جهت تضعیف انقلاب مشروطه ایران، بخصوص قیام مردم و آزادی خواهان تبریز و آذربایجان، به حمایت و همراهی ضمنی از اقدامات و تحرکات رحیم خان چلبیانلو پرداخت.