مناقشه قره باغ و استراتژی ایران و ترکیه

جمهوری آذربایجان پس از کسب استقلال با بحران ناشی از اشغال اراضی از جانب ارمنستان مواجه شد. مناقشه قره باغ بعدها به دلیل دخالت برخی قدرت های خارجی به یک بحران منطقه ای تبدیل شد. در این میان، تصور می شود که حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان تلاشی برای گسترش حوزه نفوذ خود هم از طریق حمایت از مواضع باکو در مناقشه قره باغ و هم از طریق به حاشیه راندن نفوذ ایران و روسیه در منطقه است. ایران نیز نگران از سرریز شدن ناامنی ها به درون مرزهای شمال غربی خود، خواهان توقف این درگیری است و ضمن مخالفت با مداخله خارجی در این بحران، بر حل وفصل مناقشه از طریق دیپلماسی تاکید دارد. سوال اصلی پژوهش این است که ایران و ترکیه در قبال مناقشه قره باغ چه راهبردی را دنبال می کنند؟ فرضیه پژوهش این است که ترکیه تحت توسعه سیاست ترک گرایی و اوراسیاگرایی خود با هدف تامین اهداف و سیاست های منطقه ای خود، اوضاع در قره باغ کوهستانی را به نفع باکو تغییر داده است که این امر ضمن تغییر معادلات به ضرر ایران و تاثیر بر امنیت ملی آن، در درازمدت مطلوب ترکیه خواهد بود. از سویی، ایران ضمن به رسمت شناختن حق حاکمیت جمهوری آذربایجان بر قره باغ، با هرگونه تغییرات ژیوپلیتیکی در مرزهای شمالی خود مخالفت می ورزد و در این راستا، در تلاش است تا از شکل گیری نظم و موازنه قدرت منطقه ای به ضرر تهران و هم پیمانان آن در قفقاز مبادرت ورزد. برای تحلیل داده های این پژوهش از روش تحلیل مقایسه ای از نوع کیفی استفاده شده است.