تغییرات پوشش گیاهی در مراتع دارای باطله های متروک زغال سنگ در یک دوره زمانی ده ساله

در مراتعی که مورد برداشت زغال سنگ قرار دارند انباشتی از باطله ها وجود دارد که در طی زمان گیاهان مرتعی بر روی آنها مستقر می شوند. مطالعه تغییرات گیاهی به منظور مدیریت و احیاء این باطله ها اهمیت دارد. در این تحقیق چگونگی تغییرات پوشش گیاهان مرتعی بر روی باطله های زغال سنگ پس از گذشت 10 سال مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش سه باطله زغال سنگ که 20 تا 30 سال از رهاسازی آنها گذشته بود در بخشی از معادن منطقه کارمزد در شهرستان سوادکوه استان مازندران مطالعه شدند. نمونه گیری پوشش گیاهی شامل برآورد درصد تاج پوشش در پلات های یک مترمربعی بوده که در سال 1391 و 1401 انجام شد. ترکیب پوشش گیاهی، گروه های کارکردی و شاخص های تنوع و غنا بین دو سال مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که با گذشت 10 سال تغییراتی در ترکیب پوشش گیاهی و گروه های گیاهی اتفاق افتاد. برخی گونه های گیاهی حذف و گیاهان نوظهوری مشاهده شدند. با گذشت زمان، درصد تاج پوشش گونه های Bromus briziformis و Melica persica افزایش معنی دار و برای گونه Hordeum vulgare کاهش معنی دار مشاهده شد. تاج پوشش گیاهان یکساله و چندساله افزایش 28/35 و 19/46 درصد داشتند. میانگین درصد تاج پوشش گندمیان، پهن برگان علفی و گیاهان بوته ای با گذشت زمان افزایش معنی دار نشان دادند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که طی روند تغییرات پوشش گیاهی شاخص های تنوع و غنا به طور معنی داری بهبود یافتند. تغییرات پوشش گیاهی در این دوره ده ساله تحت تآثیر سن باطله ها قرار نگرفته است. به منظور تسریع پویایی گیاهی و کاهش اثرات منفی باطله ها به محیط اطراف توصیه می شود تا از روش های احیاء و گیاهانی در منطقه که دارای قدرت گیاه پالایی هستند استفاده شود.