ارزیابی تناسب اقلیمی برای برخی محصول های باغی، مطالعه موردی: شهرستان ماکو-شوط آذربایجان غربی

اقلیم در کارهای کشاورزی از جایگاه مهمی برخوردار میباشد و از دو دیدگاه قابل بررسی است. 1-برای کشت یک گیاه خاص چه مکان‎هایی دارای اقلیم مناسب هستند و 2-یک اقلیم خاص برای کشت چه گیاهانی مناسب است. چون دیدگاه دوم کمتر مورد توجه قرار گرفته، در این پژوهش با معرفی روشی استاندارد (روش سایز)، این دیدگاه بررسی شده است. منطقه مطالعاتی در محدوده شهرستان ماکو قرار دارد. ارزیابی تناسب اقلیمی به روش عددی و با استفاده از داده‎های ایستگاه سینوپتیک ماکو برای پسته، بادام، گلابی، آلو، گیلاس و آلبالو انجام شد. یافته ها نشان دادند بجز پسته که دارای کلاس تناسب اقلیمی کم (S3) می باشد، گیاهان دیگر در کلاس تناسب متوسط (S2) قرار می گیرند ولی مقدار عددی شاخص اقلیمی برای هر محصول متفاوت است. روش معرفی شده این امکان را فراهم آورد که افزون بر شناسایی مهم ترین عامل های موثر اقلیمی برای کشت هر گیاه، محدودکننده ترین عامل را در دوره فنولوژی تعیین نمود. چنین یافته هایی نشان دادند ارتباط تنگاتنگی بین نوع محصول، دوره فنولوژی، ویژگی‎های اقلیمی و موقعیت مکانی وجود دارد. بر این اساس می توان با در نظر گرفتن هم زمان دوره فنولوژی گیاه و ویژگی های اقلیمی، مناسب‎ترین گیاه یا گونه های گیاهی برای یک منطقه انتخاب شود؛ هرچند، در راستای توسعه پایدار باید سایر اجزاء سرزمین از جمله خاک و ناهمواری ها را هم مد نظر قرار داد. به طورکلی، رویکرد بکاررفته در این پژوهش می تواند به عنوان یک ابزار کارآمد، هم برای انتخاب مناسب‎ترین گیاهان در یک اقلیم و هم انتخاب مناسب‎ترین مکان (از نظر اقلیم) برای گیاهان مشخص، مورد استفاده قرار گیرد.