اصول و مولفه های بنیادین سلامت معنوی از منظر امام سجاد (ع)

یکی از اهداف اساسی دین اسلام، ایجاد تحول درونی در انسان و آموزش مراحل رشد و کمال جهت نیل به سلامت معنوی است. این هدف غایی در قرآن کریم و آموزه های صادر شده از اهل بیت (ع) قابل دستیابی است. بر این اساس هدف مقاله حاضر، استخراج و شناسایی اصول و مولفه های بنیادین سلامت معنوی انسان بر اساس آموزه های مطرح شده در کلام اهل بیت (ع) است.

این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمونی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، ادعیه امام سجاد (ع) در کتاب صحیفه سجادیه بود که در سه مرحله: تجزیه متن و استخراج مضامین پایه، تشریح متن و شناسایی مضامین سازمان دهنده، و ترکیب متن و تحلیل مضامین فراگیر به مثابه مقوله های اصلی و مولفه های بنیادین سلامت معنوی انسان، انجام شد.

در ادعیه صحیفه سجادیه به منظور ایجاد تحول در ساحات درونی و معنوی انسان و کسب سلامت معنوی، هشت مولفه بنیادین مورد توجه ویژه قرار گرفته که عبارتند از: کسب معرفت نسبت به خداوند، کسب معرفت نسبت به پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع)، کسب معرفت نسبت به احکام دین، کسب اموال حلال و تطهیر آن ها، احسان به خانواده و نزدیکان، خدمت به خلق، مدارا با مردم و حضور دایم در جریان توبه.

پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) به عنوان بهترین مربیان انسان با دغدغه اصلاح ساحات درونی شخصیت افراد، در کلمات نورانی خود تلاش کرده اند تا به معرفی مولفه های بنیادین و ضروری یک انسان مومن و متعهد پرداخته تا افراد بتوانند با دریافت این آموزش ها و مبنا قراردادن آن ها به عنوان راهنمای خویش، یک تحول بنیادین در ساحات درونی و سلامت معنوی خود و بالتبع در سیستم جامعه ایجاد کنند.