تاثیر تمرینات توانبخشی ریوی بر عملکرد ریوی، اکسیژن شریانی، استرس، افسردگی و کیفیت زندگی بیماران پساکرونا

کووید-19 یک بیماری عفونی با قدرت واگیری بسیار زیاد می باشد که مدیریت و کنترل آن همچنان یک چالش برای دستگاه های بهداشتی جامعه به شمار می رود. عفونت های شدید تنفسی با پیامدهای بسیار گسترده از جمله هایپوکسی، لنفوپنی، تنگی نفس و آسیب حاد قلبی از جمله تظاهرات این بیماری است. خستگی، کاهش عملکرد ریوی و مشکلات روان شناختی از جمله افسردگی، استرس، کاهش کیفیت زندگی و اختلال حرکتی از مشکلات ماندگار پساحاد بهبودیافتگان ویروس کروناست. به دلیل جدید بودن ویروس کرونا یافته های یکپارچه فراوانی بر پایه تاثیرگذاری تمرینات توانبخشی بر بهبود وضعیت بدنی، عملکرد ریوی و ذهنی بیماران پساکرونایی در دست نیست. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر یک دوره تمرینات توانبخشی ریوی بر عملکرد ریوی، اکسیژن شریانی، استرس، افسردگی و کیفیت زندگی بیماران پساکرونایی انجام گرفت.

در تحقیق حاضر، 42 بیمار (22 مرد و 20 زن) با شدت های متوسط تا شدید پیامدهای بیماری کووید 19 در رده سنی 45-70 سال، به دو گروه تمرین و کنترل تقسیم شدند. برنامه گروه مداخله شامل گروه تمرین به مدت هشت هفته تمرینات هوازی، ذهنی و تنفسی (سه روز در هفته هر جلسه 80 دقیقه) تحت نظارت و مانیتورینگ (پایش) اکسیژن شریانی EKG صورت گرفت. سنجش عملکرد ریوی (PFT) شدت استرس از راه پرسشنامه استاندارد استرس کرونا (CSS-18)، شدت افسردگی از راه پرسشنامه افسردگی بک نسخه دوم و کیفیت زندگی از طریق پرسشنامهSF-36 در آغاز و پایان تمرینات توانبخشی ریوی مورد سنجش قرار گرفت. برای مقایسه دو گروه کنترل و تمرین از آزمون تی مستقل استفاده شد.

حمایت اکسیژن بیماران در گروه توانبخشی به شکل شایان توجه و معناداری کاهش یافت (001/0P<). تراز اشباع اکسیژن خون شریانی  SaO2(%)در گروه تمرینات توانبخشی ریوی نسبت به کنترل به شکل معناداری در شرایط استراحت، تمرین و فعالیت بدنی بهبود یافت (001/0P<). همچنین شاخص های عملکرد ریوی (001/0P<)، اکسیژن شریانی (001/0P<) و کیفیت زندگی (001/0P<) به طور معناداری بهبود یافت و میزان استرس (05/0P<) و افسردگی (01/0P<) کاهش معناداری را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد.

با توجه به درگیری چندجانبه بیماری کرونا و پیامدهای بی شمار آن و تاثیرات متنوع و فراگیر برنامه بازتوانی ریوی، به نظر می رسد تمرینات توانبخشی ریوی بتواند در روند بهبودی عملکرد و اکسیژن رسانی دستگاه ریوی، همچنین کاهش شدت استرس، افسردگی و کیفیت زندگی و به طور کلی بر توانایی عملکردی و روان شناختی بیماران پس از ابتلا به کرونا موثر و سودمند باشد.