تاثیر کم ‏آبیاری بر عملکرد دانه و برخی شاخص ‏های فیزیولوژیکی ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L.)

به‏ منظور بررسی عملکرد دانه و برخی شاخص ‏های فیزیولوژیکی ارقام آفتابگردان در شرایط کم ‏آبیاری، پژوهشی مزرعه ای در سال زراعی 1399-1398 به‏ صورت کرت‏ های خردشده در قالب طرح پایه بلوک ‏های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی ‏آباد انجام شد. سه سطح کم آبیاری شامل: شاهد، به صورت آبیاری براساس تخلیه 50 و کم ‏آبیاری بر اساس تخلیه 70 و 90 درصد رطوبت قابل استفاده در کرت های اصلی و شش رقم آفتابگردان اسکار، فلیکس، شکیرا، ساوانا، لاباد و مونالیزا در کرت های فرعی قرار گرفتند. تیمارهای کم‏ آبیاری در مقایسه با شاهد به طور متفاوتی سبب کاهش معنی دار تعداد و وزن دانه‏ در طبق، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، هدایت روزنه ای، سرعت فتوسنتز و محتوای آب نسبی برگ شد. کم‏ آبیاری 90 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش تعداد دانه در طبق، وزن دانه‏ در طبق، عملکرد دانه و درصد روغن به ‏ترتیب به میزان 46، 50، 50 و 24 درصد در مقایسه با شاهد شد. این تیمار همچنین موجب کاهش 49، 25، 28، 26، 48، 22 و 78 درصدی به ترتیب سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ‏ای، جذب نور، محتوای آب نسبی برگ، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل و سرعت تعرق شد، در حالی که باعث افزایش 58 و 16 درصدی شاخص کارایی مصرف آب و دمای تاج پوشش برگ در مقایسه با شاهد شد. ارقام اسکار و شکیرا به ‏ترتیب در تیمار شاهد و کم ‏آبیاری 90 درصد، با میانگین عملکرد دانه 5.34 و 2.67 تن در هکتار، بیش‏ترین و کم‏ترین عملکرد را تولید نمودند. در نهایت، ارقام فلیکس و لاباد با توجه به حفظ و تولید عملکرد دانه بالا در شرایط کم ‏آبیاری، به‏ عنوان ارقام برتر پیشنهاد می‏گردند.