درآمدی نظری بر جنبه های جامعه شناختی پیدایش و توسعه فناوری در ایران.

مسیله اصلی پژوهش درک عمیق تر بسترهای اجتماعی خلق کننده، شکل دهنده و توسعه دهنده فناوری های مطلوب در جامعه ایران می باشد و به دنبال تبیین برساخت گرایانه ماهیت هر فناوری با رویکردی اجتماعی است. مبنای نظری این تحقیق آن است که فناوری ها قبل از آن که یک محصول فنی باشند یک محصول اجتماعی هستند که در بستر روندها و فرایندهای اجتماعی در قالب نهادهای فناورانه پدیدار شده و توسعه می یابند. هدف پژوهش توصیف دقیق تر مناسبات نهادهای مرتبط و موثر در امر پیدایش و توسعه فناوری ها از منظری جامعه شناختی است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوالات است: تعریف فناوری از منظر اجتماعی چیست؟ رابطه بین پیدایش یا توسعه فناوری ها با جنبه های اجتماعی آن چگونه است؟ لایه های زیرساختی پنهان و غیرملموس فناوری چیست و چگونه شناخته می شوند؟ عوامل ساختاری و نهادهای موثر بر شکل گیری و پایداری فناوری ها در جامعه چیست؟ پیدایش، توسعه و انتقال فناوری چه پیامدهایی برای جامعه دارد؟ پژوهش حاضر ابتدا از مشاهده و مطالعات کتابخانه ای و اسناد بهره می برد سپس با استفاده از کدگذاری مفاهیم و روش تحلیل محتوای کیفی به صورت الگوریتم نموداری مناسبات، به توصیف و تحلیل فرآیندهای تکوین و ظهور فناوری ها به صورت عام -پرداخته و تلاش می کند مجموعه فرایندهای مرتبط با فناوری را به صورت نمادین در فرض یک کوه یخی شناور در آب در نظر بگیرد. یافته های پژوهش هم ناظر بر عوامل ساختاری جنبه های اجتماعی فناوری در ایران در قالب مدلی نظری از هرم روابط لایه های ساختاری چند بعدی ترسیم می شود که کاملا در پیدایش فناوری، شکل دهی اجتماعی فناوری، شکل گیری مصرف فناوری و نوآوری فناوری تاثیرات مهمی دارند.