نقدی کوتاه بر درون نگری دکارتی با تمرکز بر تز شفافیت

درون نگری روشی است برای دسترسی به محتویات ذهن، و تحقق آن نیز بسته به پذیرش تز «شفافیت ذهن» است. این تز بخشی از پارادایم فلسفه دکارت را برای شناخت ذهن تشکیل می دهد، و به واسطه ویژگی هایی، مانند بی واسطگی، خطاناپذیری، حجیت اول شخص و غیره مشخص می شود. طرفداران تز شفافیت، ذهن را همچون ظرفی شفاف می دانند که همه محتویات آن، اعم از امور ثابت - مانند حالت های ذهنی - و غیرثابت - مانند رویدادهای ذهنی - بالذات معلوم اند. با این حال، آزمایش های تجربی و استدلال های فلسفی حاکی از آن اند که ذهن پر از واسطه های پیدا و پنهان است، در فهم محتویات خودش دچار خطا می شود، از تاثیر عوامل بیرونی غافل است و خود را به اشتباه مرجع همه احکامش می داند و غیره. این موارد نشان می دهند که ذهن برخلاف مدعای دکارت، برای خودش شفاف نیست. این مقاله با روش تحلیلی_انتقادی می کوشد تا با تحلیل برخی از ویژگی های بیان شده، تز شفافیت را بیازماید و از آن بدیهی زدایی کند.