موانع گزارش دهی خطاهای دارویی در پرستاران بیمارستان های آموزشی شهر گرگان در سال 1401

داروها رایج ترین مداخله ی درمانی هستند. استفاده ی ایمن از دارو و وجود فرایندهایی برای بهبود ایمنی دارو از اهمیت زیادی برخوردار است. ازآنجایی که پرستاران نقش اصلی را در اجرای دستورات دارویی دارند، در ارتقای ایمنی و کاهش آسیب های دارویی به بیماران نیز نقش حیاتی دارند؛ لذا، این مطالعه با هدف تعیین موانع گزارش دهی خطاهای دارویی در پرستاران بیمارستان های آموزشی شهر گرگان انجام شد.

در این مطالعه ی مقطعی، 340 نفر از پرستاران بیمارستان های آموزشی شهر گرگان در سال 1400 به روش طبقه ای تصادفی شده وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه ی معتبر موانع گزارش دهی خطاهای دارویی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-16 و روش های آمار توصیفی و آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، ضریب هم بستگی اسپیرمن، من ویتنی و کروسکال والیس و در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند.

میانگین سنی پرستاران 36/7 ± 11/33 سال بود و 290 نفر (3/85 درصد) از شرکت کنندگان زن بودند. میانگین امتیاز موانع گزارش دهی در حیطه ی «ترس از عوامل مدیریتی» بالاتر از سایر حیطه ها (50/0 ± 20/3) بود و سپس، حیطه های «ترس از عواقب گزارش دهی» (35/0 ± 17/3) و «عوامل مربوط به فرایند گزارش دهی» (63/0 ± 87/2) در مراتب بعدی قرار داشتند. بیشترین میانگین در حیطه های «ترس از عواقب گزارش دهی»، «عوامل مربوط به فرایند گزارش دهی» و «ترس از عوامل مدیریتی»، به ترتیب مربوط به «ایجاد مسائل قضایی» (11/1 ± 94/3)، «واضح نبودن تعریف اشتباه دارویی» (05/1 ± 54/3) و «نامتناسب بودن واکنش مسئولان با اهمیت اشتباه» (96/0 ± 75/3) بود. بخش خدمتی با نمره ی کلی موانع گزارش دهی خطاهای دارویی (020/0 = P-Value) و حیطه ی ترس از عوامل مدیریتی  (017/0 = P-Value) ارتباط معناداری داشت، به طوری که موانع گزارش دهی خطاهای دارویی در پرستاران بخش اورژانس بالاتر از سایر بخش ها بود.

در بین تمام موانع گزارش دهی، «ترس از مسائل قضایی» بالاترین امتیاز را کسب کرده بود. با توجه به وجود عواملی مانند ترس از مسائل قضایی و واکنش نامناسب مسئولان بیمارستان، تعریف فرایند گزارش خطا و نحوه ی رسیدگی به خطاهای دارویی و آموزش مدیران بیمارستان در خصوص رفتار با فرد خاطی، پیشنهاد می شود.