ارزیابی لاینهای اینبرد نوترکیب گندم در مقایسه با ارقام شاهد از لحاظ مولفه های مختلف جوانه زنی بر اساس شاخص های چندصفتی

گندم به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان زراعی، تامین کننده اصلی غذای انسان می باشد. این تحقیق با هدف بررسی لاین های اینبرد نوترکیب گندم بر اساس مولفه های جوانه زنی و مقایسه آنها با ارقام شاهد منطقه برای انتخاب برترین لاین ها با استفاده از شاخص گزینشی فاصله ژنوتیپ-ایدئوتیپ چندصفتی (MGIDI) انجام شد. به این منظور 40 لاین اینبرد نوترکیب گندم (F8) به همراه شش رقم شاهد (آرمان، آراز، احسان، تیرگان، معراج و کلاته) ارزیابی شدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه برای همه صفات در سطح احتمال یک درصد مشاهده شد. نتایج تجزیه به عامل ها برای صفات مورد بررسی سه عامل را شناسایی کرد که 93/86 درصد از تنوع کل داده ها را توجیه نمودند. بر مبنای شاخص MGIDI نیز هفت لاین L3-4، L7-5، L7-4، L8-5، L4-4، L5-3 و L3-3 انتخاب شدند که با کمترین فاصله تا ژنوتیپ ایده آل جزء برترین ژنوتیپ ها بودند. بر اساس تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به پنج گروه تقسیم شدند و ژنوتیپ های گروه پنجم، از لحاظ کلیه مولفه های جوانه زنی و صفات گیاهچه ای به عنوان برترین ژنوتیپ ها شناسایی شدند که منطبق با ژنوتیپ های شناسایی شده بر مبنای شاخص MGIDI بود. بیشترین درصد دیفرانسیل گزینش و بهره ژنتیکی به شاخص بنیه بذر وزنی تر (به ترتیب 49/16 و 29/14درصد) اختصاص داشت که نشان می دهد برتر بودن ژنوتیپ های انتخابی از لحاظ این ویژگی برجسته تر می باشد. بر اساس نتایج، لاین های اینبرد نوترکیب مورد مطالعه از لحاظ صفات مورد بررسی، به طور معنی داری برتر از ارقام شاهد بودند. همچنین نتایج این بررسی نشان داد، استفاده از شاخص MGIDI می تواند به طور کارآمدی ژنوتیپ های برتر را شناسایی کند.