وحدت وجود، گذار از تداخل وجودی و تشکیک خاصی بر پایه شواهد نقلی

وحدت شخصی وجود بدین معنا که حقیقت عینی و خارجی اصیل فقط یکی است و غیر آن چیزی نیست جز شئون و تجلیات غیرمستقل از آن، یکی از معارف بلند و عمیق در عرفان اسلامی است و البته با تفاسیر و موانع گوناگونی روبه رو شده است. یکی از موانع برای رسیدن به این دیدگاه متعالی، نظریه تداخل وجودی است. این نظریه بر آن است که وجود خداوند را متداخل در مواطن وجودی مخلوقات قرار دهد تا علاوه براینکه تمایز میان خالق و مخلوق شود، به عدم تناهی خداوند نیز اذعان نماید.تقریر «تشکیک خاصی وجود» که درحقیقت یک وجود است، ولی دارای مراتب و کثرات گوناگون و ساری بودن وحدت در کثرت، به جهت تفسیرپذیری ویژه آن می تواند مانعی هرچند ضعیف برای رسیدن به وحدت وجود شود. در مقاله حاضر تلاش می شود علاوه بر تفسیر صحیح از «تشکیک خاصی» که روی دیگر وحدت شخصیه وجود است، با ادله عقلی و شواهد محکم قرآنی و روایی تاملی بر نظریه تداخل وجودی داشته باشیم.