آموزش استم: چارچوبی برای رویارویی با بحران رشته های ریاضی دانشگاهی در ایران

در ایران، رشته های ریاضی دانشگاهی از شروع دهه 1390، با افت کمی و کیفی فزاینده ای مواجه شده است و سیاست گذاران آموزش عالی را با چالش مواجه کرده است. به ویژه جایگزینی آموزش حضوری با آموزش مجازی در دوران همه گیری و حضور پررنگ تکنولوژی دیجیتال و هوش مصنوعی، مانند شتاب دهنده ای[1] عمل کرد که هم سلیقه یادگیری و انتظار دانشجویان را از تحصیلات دانشگاهی تغییرداد و هم قواعد بازارکار را دگرگون نمود. برای رویارویی با این بحران، رویکردمتفاوتی به چهارحوزه «علوم [2]-تکنولوژی-مهندسی-ریاضی» (استم) در آموزش عالی، توجه دوباره ای را جلب کرد. هدف از این پژوهش، بررسی استفاده از آموزش استم برای رویارویی با چالش های رشته ریاضی دانشگاهی درایران بود. بدین منظور، ابتدا سیرتاریخی توجه به رشته های تشکیل دهنده استم در ایالات متحده که خاستگاه این آموزش بوده، مطالعه شد. سپس با مرور نظام وار[3] اسناد، ابتکارهای پنج کشور که هرکدام نقش عمده ای در پیشبرد استم داشته اند، استخراج شده و چارچوبی برای مواجهه با بحران رشته های ریاضی دانشگاهی در ایران تدوین شد. دستاورد اصلی این مطالعه این است که آموزش استم، نیازمند مشارکت بین گروهی/ بین دانشکده ای و مراکز پژوهشی دانشگاه ها با تبیین هدف مشترک، حمایت از پژوهش های تلفیقی توسط سیاست گذاران، توانمند سازی نیروی انسانی در مدرسه و دانشگاه از طریق توسعه حرفه ای، عبور از برنامه های آموزشی تجویزی و همچنین توجه به نقش کلیدی ریاضی در توسعه تکنولوژی و هوش مصنوعی و متحول شدن بازار کار است.