اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی بر نشخوار فکری و افکار خودآیند منفی در سالمندان مبتلا به اختلال افسردگی

افسردگی یکی از اختلالات شایع سالمندان می باشد و این اختلال تحت تاثیر درمان های روانشناختی است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی بر نشخوار فکری و افکار خودآیند منفی در سالمندان مبتلا به اختلال افسردگی بود.

روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مراجعه کنندگان سالمند به مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی رهنمون شهر آمل (از تاریخ دهم مهر ماه 1400 تا تاریخ دهم خرداد 1401) بوده است. نمونه گیری به صورت در دسترس و 30 نفر از افرادی که بیشترین نمره را در پرسشنامه افسردگی Beck (1961) کسب کردند به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس با گمارش تصادفی، 15 نفر به گروه آزمایشی و 15 نفر به گروه کنترل و با روش قرعه کشی تخصیص داده شدند. گروه آزمایشی، به مدت 8 جلسه، هفته ای یک بار و به مدت 90 دقیقه تحت آموزش شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی قرار گرفتند. در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرسشنامه افسردگی بک (1961)، نشخوار فکری نالن-هوکسما و مارو (1991) و پرسشنامه افکار خودآیند منفی کندال و هالون (1980) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل کواریانس با نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد.

نتایج نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی بر نشخوار فکری و افکار خودآیند منفی سالمندان مبتلا به اختلال افسردگی تاثیر دارد (005/0>p).

با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، استفاده از مداخله شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی در کاهش نشخوار فکری و افکار خودآیند منفی در سالمندان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی، را می توان پیشنهاد نمود.