معرفی نسخه خطی غزلیات «ملاحسین خویی» متخلص به «سالک» و بررسی سبکی آن

یکی از شیوه های قابل اطمینان جهت بازشناسی عقاید، آرا، اندیشه و اوضاع و احوال و شرایط اجتماعی و سیاسی، شناخت آثار مکتوب گذشتگان است. بازبینی و توجه دوباره به نسخ قدیمی و پرده برداشتن از رخسار این متون ارزشمند میتواند تا حدود بسیار زیادی ما را با جنبه های گوناگون اندیشه نویسندگان و پدیدآورندگان آنها و اوضاع و احوالی که این هنرمندان در آن میزیسته اند، آشنا نماید. از دیگر سو بازشناسایی نسخ خطی و تصحیح و معرفی یک اثر تا حدود بسیار زیادی میتواند اطلاعات ارزشمندی را پیرامون پیشینه فکری و فرهنگی یک ملت در سنجش اصالت آن در اختیار خوانندگان و اهل علم قرار دهد. یکی از نسخ بجامانده در تاریخ ادبیات ایران، مجموعه غزلیات ملاحسین خویی متخلص به سالک است. هدف اصلی این پژوهش بررسی ویژگیهای سبکی غزلیات ملاحسین خویی و تعیین شاخصه های سبکی اشعار وی در سه سطح زبانی، فکری و ادبی میباشد.

در نگارش این مقاله از روش کتابخانه ای و شیوه توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. نسخه مورداستفاده در این پژوهش به شیوه قیاسی براساس تک نسخه موجود در کتابخانه مرکزی تبریز مورد تصحیح قرار گرفته است.

یافته های تحقیق: 

با بررسی غزلیات ملاحسین خویی میتوان به این مولفه ها و شاخصه های شعری در سبک او اشاره نمود که سبک شاعر نشان دهنده ویژگیهای اشعار دوره بازگشت، سادگی، روانی، پرهیز از تعقید و پیچیدگی و گاه تقلیدی از شاعران برجسته سبکهای گذشته مانند حافظ، صائب، سعدی و... است.

نتیجه پژوهش: 

ویژگی سبکی سالک در سطح آوایی استفاده از اکثر اوزان بحور پرکاربرد عروضی، اعمال نوعی از اختیارات شاعرانه بصورت سلیقه ای و ذوقی، واژگان و ترکیبات برساخته، استفاده از ردیفهای فعلی بصورت چشمگیر، در سطح ادبی کاربرد آرایه های استعاره، تشبیه، کنایه بصورت روان، ساده و زودفهم در کنار سایر صنایع بدیع لفظی و معنوی و در سطح فکری پرهیز، زهد، تقوا و نفی مدارای میباشد.