ارزیابی آسیب پذیری سیلاب (مطالعه موردی: رودخانه چشمه کیله تنکابن)

امروزه رشد سریع جمعیت و توسعه پیوسته محیط های شهری، تاثیرات نامطلوبی بر هیدرولوژی حوضه های آبریز گذاشته و در بستر زمان سبب تشدید سیلاب، افزایش آلودگی در قسمت های پایاب، کاهش جریان های پایه و کاهش تغذیه آب های زیرزمینی می شود. شاخه اصلی رودخانه چشمه کیله از مرکز شهر تنکابن عبور می کند که این امر تهدیدات مخاطره آمیز را دو چندان می کند. در سال های اخیر وقوع سیل، خسارات مالی و جانی در این منطقه بر جای گذاشته است. این مسئله نشان می دهد که عدم توجه به آسیب پذیری شهر تنکابن نسبت به سیلاب های گذشته، سبب تکرار هزینه ها و خسارات در بازه های زمانی کوتاه مدت شده است. بنابراین، کنترل، هدایت و مدیریت سیلاب ها برای کاهش خسارت امری اجتناب ناپذیر است. هدف این مطالعه، ارزیابی آسیب پذیری سیلاب در شهر تنکابن بوده است. برای ارزیابی آسیب پذیری سیلاب، بر اساس مطالعه پیشینه تحقیقاتی، اطلاعات مربوط به شاخص های نسبت جوانی، نسبت سالخوردگی، نسبت جنسی، کاربری اراضی، تراکم جمعیت و کیفیت سازه و مصالح تهیه شد. در گام بعدی هر یک از شاخص ها با استفاده از مدل ویکور وزن دهی شد و نقشه نهایی آسیب پذیری سیلاب از طریق نرم افزار ArcGIS تهیه شد. بر اساس یافته ها، بیشترین مساحت پهنه های آسیب پذیری ناشی از سیلاب در سطح بسیار زیاد و کمترین مساحت پهنه های آسیب پذیری در سطح بسیار کم واقع شده است. به طور کلی، نتایج نشان می دهد که در کناره های چپ در حواشی غربی و شمال غربی محدوده مورد مطالعه به دلیل تراکم بالای جمعیت و تراکم بافت مسکونی، سطوح نفوذپذیری خاک کم شده و حجم روانآب افزایش یافته است. بنابراین در این محدوده ها پتانسیل آسیب پذیری در برابر خطر سیلاب نسبت به سایر نواحی بیشتر است.