بررسی آزمایشگاهی تاثیر برخی اصلاح کننده های آلی به عنوان یک استراتژی برای اصلاح یک خاک شور و سدیمی

با وجود کمبود زمین های مناسب کشاورزی و سطح بالای زمین های شور و سدیمی در کشور، اصلاح این خاک ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاهش ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی، خاک دانه سازی ضعیف، کاهش سرعت نفوذ آب در خاک، کاهش فعالیت میکروبی، کاهش حاصلخیزی خاک و در نتیجه کاهش عملکرد محصول از جمله مشکلات رایج خاک های شور و سدیمی محسوب می شوند. لذا این پژوهش با هدف بررسی اثر برخی اصلاح کننده های آلی)کاه و کلش گندم، ضایعات نخل خرما، ورمی کمپوست، کوکوپیت، بیوچار کاه گندم و بیوچار نخل خرما هر کدام در دو سطح 5 و 10 درصد وزنی) بر ویژگی های شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی یک خاک شور و سدیمی، به‎صورت گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با 13 تیمار و سه تکرار در شرایط گلخانه ای در دانشگاه جیرفت اجرا شد. نمونه‎برداری از عمق 30-0 سانتی متری از خاک ایستگاه تحقیقاتی شهید بهشتی دانشگاه جیرفت انجام شد و بعد از ترکیب سطوح اصلاح کننده ها با خاک به مدت سه ماه در محیط گلخانه تحت انکوباسیون قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد همه اصلاح کننده های آلی سبب تغییرات معنی دار در ویژگی های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاک شدند. نتایج مقایسه میانگین ویژگی‎های خاک نشان داد که افزودن اصلاح کننده های آلی به خاک، تاثیر کاهشی معنی داری بر مقدار pH و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد پراکنش رس و جرم مخصوص ظاهری خاک و تاثیر افزایشی معنی داری بر مقدار هدایت الکتریکی خاک، تنفس میکروبی و فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی در اکثر اصلاح کننده های آلی نسبت به تیمار شاهد داشت. با در نظر داشتن برآیند تاثیر اصلاح کننده های آلی بر ویژگی های فیزیکی، شمیایی و زیستی استفاده از کوکوپیت 10 درصد در مقایسه با سایر تیمارها سبب اصلاح بهتر شرایط خاک مورد آزمایش شد و به عنوان اصلاح کننده منتخب برای مطالعات بیشتر و یا حتی به عنوان اصلاح کننده تجاری در اصلاح خاک های مشابه پیشنهاد می شود. با این حال، مطالعات اولیه برای استفاده در موارد خاص لازم می باشد. همچنین ضایعات آلی می تواند با تامین مواد آلی در خاک هایی که از لحاظ کربن آلی فقیر می باشند و با تاثیر مثبت بر مقدار کلسیم و منیزیم، می تواند راهکاری مناسب در بهبود کیفیت خاک از لحاظ مواد آلی و کاهش اثرات مخرب شور و سدیمی بودن خاک باشد.