ارزیابی کمی فرونشست زمین در بخش شمالی آبخوان کاشمر با استفاده از روش تداخل سنجی راداری و شاخص خشکسالی PSI

فرونشست زمین، به عنوان یکی از مخاطرات محیطی، در بسیاری از کشورهای جهان در حال وقوع و رخ دادن است. این پدیده در صورت عدم مدیریت صحیح، می تواند خسارت جبران ناپذیر مالی و جانی ایجاد نماید. لذا، به دلیل اهمیت موضوع، این پژوهش با هدف ارزیابی فرونشست زمین طی سال های 1396 تا 1400 در شمال آبخوان کاشمر  به عنوان بخشی از حوضه آبریز ایران مرکزی و با مساحتی در حدود 6340 هکتار انجام شد. جهت پایش تغییرات روند فرونشست زمین از تداخل سنجی راداری استفاده شد. ارزیابی خشکسالی آب زیرزمینی با استفاده از شاخص PSI و روند تغییرات خشکسالی با استفاده از آزمون های تحلیل سری زمانی من-کندال و پتیت به دست آمد. همچنین جهت محاسبه تراکم چاه ها (17 حلقه چاه) از تابع تراکم کرنل و برای بررسی همبستگی مکانی-زمانی شاخص خشکسالی آب زیرزمینی و میزان تغییرات فرونشست زمین از روش آماری-تحلیلی استفاده شد. نتایج بررسی تداخل سنجی راداری نشان داد که در مناطق مختلف شمال آبخوان کاشمر  و در بازه زمانیسال های 1396 تا 1400، به میزان 46 تا 84 سانتیمتر فرونشست به وقوع پیوسته است. بررسی خشکسالی آب زیرزمینی نیز با استفاده از سری زمانی شاخص خشکسالی PSI نشان داد که تغییرات ناگهانی شاخص آب زیرزمینی PSI در چاه کلاته رحیم و خلیل آباد در سطح احتمال 5 درصد غیرمعنی دار و در مابقی چاه های آبخوان معنی دار بوده است. بررسی روند همبستگی بین شاخص PSI  و فرونشست زمین نشان دهنده ارتباط معنادار بین دو شاخص است. علاوه برآن، بررسی تراکم چاه ها نشان داد که بیشترین تراکم چاه در بخش های مرکزی و غربی شمال آبخوان کاشمر  بوده که مربوط به اراضی زراعی است و یکی از دلایل مهم فرونشست زمین در بخش های مرکزی و غربی آبخوان، مربوط به تراکم چاه ها و برداشت بی رویه از سفره آب زیرزمینی می باشد.