تاثیر نگرانی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در بیماران مبتلا به سرطان پستان: نقش میانجی خستگی

نگرانی در مورد عود سرطان به عنوان شایع ترین بار روانی در بیماران و نجات یافتگان از سرطان شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خستگی در تاثیر نگرانی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در بیماران مبتلابه سرطان پستان انجام شد.

این مطالعه مقطعی در چارچوب یک طرح همبستگی از نوع مدل آزمایی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر بیماران زن مبتلابه سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان کسری و مرکز پژوهش های سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1401 بودند که از بین آن ها و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 220 نفر انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسش نامه نگرانی (PSWQ)، چک لیست PTSD برای غیرنظامیان (PCL-5)، مقیاس ترس از عود سرطان (FCRI) و مقیاس خستگی ناشی از سرطان (CFS) بود. یافته ها در چارچوب مدل آزمایی معادلات ساختاری و در فضای نرم افزارهای SPSS27 و SmartPLS 4 تحلیل شدند.

شاخص های برازش مدل مفهومی پژوهش (0/06 = SRMR) و (94/ 0= NFI) مطلوب بود. نتایج به دست آمده از مدل آزمایی معادلات ساختاری حاکی از تاثیر مستقیم و معنادار نگرانی بر PTSD (0/001>P=؛ 62/3=T؛ 0/287=β)، نگرانی بر خستگی (001/0>P=؛ 89/3=T؛310/0=β)، خستگی بر PTSD (0/001>P=؛ 5/31=T؛ 0/390=β) و خستگی بر ترس از عود (0/001>P=؛ 3/73=T؛ 0/274 =β) و عدم تاثیر نگرانی بر ترس از عود (0/449=P؛ 0/757=T؛ 0/052=β) بود. شایان ذکر است در تاثیر نگرانی بر PTSD خستگی نقش میانجی جزئی داشت.

نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که خستگی می تواند نشانگان استرس و ترس از عود سرطان را در بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش دهد. از آنجا که خستگی زودهنگام می تواند تاثیر تشخیص و درمان سرطان را بر عملکرد فردی و کیفیت زندگی این بیماران افزایش دهد، بدین سان یافته های پژوهش حاضر برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و نجات یافتگان از سرطان پستان موثر است و پژوهش های آتی باید بر استفاده از مداخله های روان شناختی به منظور کاهش پیامدهای روان شناختی سرطان برای این جمعیت در حال رشد در ایران متمرکز شوند.