بررسی اثرات نرخ ارز بر صادرات فرآورده‏ های لبنی در ایران: کاربرد الگوی مارکوف سوئیچینگ

محصولات لبنی از باارزش ترین مواد غذایی است که تقریبا تمامی مواد لازم برای رشد و ادامه حیات انسان را داراست. بین محصولات غذایی ایران، محصولات لبنی رتبه نخست صادرات را به خود اختصاص داده و دارای نقشی مهم در ارزآوری کشور است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر نرخ ارز موثر بر صادرات فرآورده‏ های لبنی ایران است. بدین منظور، نخست، شرایط کنونی صادرات محصولات لبنی و همچنین، نوسان‏ های نرخ ارز موثر طی سال های 1400-1370 در قالب عوامل موثر بر توسعه صادرات شناسایی شدند؛ سپس، آزمون این عوامل با استفاده از الگوی مارکوف سوئیچینگ صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای نرخ ارز واقعی و تولید داخلی شیر به‏ صورت مثبت و تورم به‏ صورت منفی بر صادرات فرآورده ‏های لبنی موثرند؛ نرخ ارز موثر واقعی در هر دو رژیم مورد بررسی دارای اثر مثبت و معنی‏ دار بر ارزش صادرات فرآورده‏ های لبنی است و در هر دو رژیم، تولید شیر داخلی اثر مثبت و معنی ‏دار بر الگوی یادشده دارد؛ همچنین، در هر دو رژیم الگوی برآوردشده، تاثیر تورم بر صادرات لبنیات منفی و اما معنی ‏دار بوده است. با توجه به نتایج مطالعه، افزایش نرخ واقعی ارز می تواند منجر به افزایش صادرات فرآورده های لبنی شود. اما با توجه به اثرات متفاوت تغییرات نرخ ارز بر محصولات مختلف، توصیه می شود که در ارزیابی سیاست های اقتصادی مانند سیاست های کشاورزی، نرخ ارز واقعی محاسبه ‏شده در پژوهش حاضر به ‏کار برده شود.