ارزش گذاری اقتصادی بهره برداری از گیاهان طبیعی خوراکی در جوامع محلی (مطالعه موردی: شهرستان ارومیه)

امروزه جمع آوری بی رویه گیاهان از طبیعت یک معضل جدی در ایران محسوب می شود. هدف این تحقیق بررسی فرآیند جمع آوری گیاهی از طبیعت، تعیین آثار سوء آن بر اکوسیستم پوشش گیاهی، بررسی الگوی عرضه و تقاضا در سطح شهر ارومیه و ارزش گذاری اقتصادی آن است. ارزش اقتصادی گیاهان بر اساس دیدگاه مردم و بر مبنای قیمت های خرید و فروش برآورد گردید. پس از بازدید از مناطق و تکمیل پرسشنامه، نتایج حاصل توسط نرم افزار Excel و SPSS تحلیل شد. یافته ها نشان می دهد که جمع آوری گیاهان کوهی در ارومیه به طور گسترده رواج دارد. هیچ نوع نظارت عملی از سوی سازمان های مسئول وجود ندارد و در نتیجه انواع برداشت های تخریبی شامل برداشت ریشه، ریزوم، پیاز و کل گیاه صورت می گیرد. در نتیجه، حدود 75 درصد گونه های برداشت شده در معرض انقراض اند. از نظر ارزش گذاری، ارزش سالیانه کل گیاهان برداشت شده از طبیعت ارومیه نیز 28967560 هزار ریال است. در میان گیاهان مورد بررسی، گیاه کنگر خوراکی دارای بیشترین ارزش و بیشترین حجم برداشت شده است. از نظر ارتباط ارزش گیاهی و حجم برداشت گیاهی با نوع برداشت از طبیعت نیز، برداشت تخریبی 78 درصد ارزش گیاهی کل و 75 درصد کل توده گیاهی برداشت شده را شامل می گردد. ارزش 28967560 هزار ریال اگر چه عدد بزرگی نیست، ولی در مقیاس کشوری یک نشانگر مطلوب و هشداردهنده برای مدیران و برنامه ریزان منابع طبیعی است تا نسبت به برنامه ریزی درست در قبال هجوم افراد سودجو به طبیعت و پدیده برداشت گیاهی منفعل نباشند.