عوامل کلیدی موثر بر توسعه فضایی پایدار در استان مازندران در افق 1420

رویکردهای متفاوت آینده‏نگاری در سال‏های اخیر برنامه‏ریزان شهری و منطقه‏ای را از روش‏های مبتنی بر پیش‏بینی ناامید ساخته و به‏ سوی استفاده از ابزارهای ساخت آینده مطلوب سوق داده است. از سوی دیگر، در شرایط کنونی جهان که انگاشت های پایداری به یک ضرورت در عرصه برنامه ریزی منطقه ای تبدیل شده گرایش به توسعه فضایی پایدار در سراسر دنیا اهمیت بیشتری یافته است. ازین‏رو، شناسایی عوامل موثر بر توسعه فضایی یک منطقه در نیل به پایداری یکی از چالش های مهم در عرصه برنامه ‏ریزی و سیاست‏گذاری‏های منطقه‏ ای به شمار می‏رود. پژوهش حاضر در نظر دارد با استفاده از فرایند تحلیل ساختاری عوامل کلیدی موثر بر توسعه فضایی استان مازندران را شناسایی و استخراج کند. بدین منظور، ابتدا بر اساس شناخت وضعیت کنونی استان و بررسی متون نظری و تجربی مرتبط و اسناد و برنامه‏ های فرادست موجود 35 عامل به عنوان مجموعه عوامل تاثیرگذار بر توسعه فضایی این استان شناسایی شدند. سپس ماتریس تحلیل تاثیر متقابل تشکیل شد و برای شناسایی و تعیین روابط میان این عوامل روش پانل خبرگان با حضور 10 نفر از کارشناسان به کار رفت که به امتیازدهی هر یک از این عوامل پرداختند. در گام بعد، اجماع نظرات کارشناسان با روش میانگین وزنی محاسبه و اجرای آن در نرم افزار میک‏مک انجام شد. در نهایت، 16 عامل به عنوان عوامل کلیدی موثر بر توسعه فضایی استان مازندران در سال افق(1420 استخراج شدند که 12 عامل در بخش اقتصادی، 9 عامل در بخش اجتماعی جمعیتی، 11 عامل در بخش زیست‏محیطی، و 3 عامل در بخش کالبدی فضایی قرار گرفتند که شالوده برنامه‏ریزی برای آینده فضایی پایدار در این استان را تشکیل خواهند داد.