تاثیر ورمی کمپوست و میکوریزا بر مولفه های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک تریتیکاله تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

از راه کارهای مهم در کاهش اثرات ناشی از تنش خشکی در گیاه تریتیکاله استفاده از کودهای زیستی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ورمی کمپوست و میکوریزا بر مولفه های پرشدن دانه و انتقال ماده خشک تریتیکاله تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بود.

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. میانگین بارندگی حدود 300 میلی متر که بیش ترین آن در بهار و زمستان متمرکز شده است. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری یا کشت دیم، آبیاری تکمیلی در مراحل آبستنی و سنبله دهی) و کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی، کاربرد ورمی کمپوست، میکوریزا، کاربرد توام ورمیکمپوست و میکوریزا) بود.

نتایج نشان دادند که کاربرد میکوریزا و ورمی کمپوست و آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی موجب افزایش وزن و حجم ریشه (به ترتیب 53/6 و 45/49 درصد)، حداکثر وزن دانه، سرعت و طول دوره پرشدن دانه (به ترتیب 54/04، 19/84 و 21/99 درصد)، عملکرد دانه (48/66 درصد)، فتوسنتز جاری (109/68 درصد) و سهم این فرآیند در عملکرد دانه (41/14 درصد) و کاهش انتقال ماده خشک از اندام هوایی و ساقه و سهم این فرآیندها در عملکرد دانه (به ترتیب 32/72، 33/55، 97/14 و 98/49 درصد) نسبت به شرایط دیم و عدم کاربرد کودهای زیستی شد.

کاربرد میکوریزا و ورمی کمپوست و آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی می تواند عملکرد تریتیکاله را در شرایط دیم به واسطه بهبود فتوسنتز و مولفه های پرشدن دانه افزایش دهد.