فراتحلیل پژوهش های داخلی در زمینه اثربخشی مداخله های عصب روان شناختی بر کارکردهای اجرایی

پژوهش حاضر با هدف ترکیب مطالعات انجام شده در حوزه اثربخشی مداخلات عصب روان شناختی بر کارکردهای اجرایی به وسیله یک روند تحقیقی فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل مطالعات در دسترس داخل کشور بود که در فاصله سال های 1389 تا 1399 به صورت مقاله تمام متن، پایان نامه و طرح پژوهشی در فصلنامه ها و مجلات علمی-پژوهشی کشور و پایگاه های اطلاع رسانی جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقات کامپیوتری-علوم اسلامی و تارنمای خصوصی بانک مجلات ایران منتشر شده اند. پس از بررسی ملاک های ورود و خروج، از میان 126 پژوهش 71 عنوان انتخاب و 132 اندازه اثر تحلیل شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدل های ثابت و تصادفی و تحلیل ناهمگنی در نرم افزار CMA نسخه 2 استفاده شد. نتایج نشان داد مداخلات عصب روان شناختی تاثیر معناداری بر کارکردهای اجرایی دارد و میزان اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات تصادفی براساس ملاک کوهن، بزرگ به دست آمد (22/1ES=). همچنین نتایج نشان داد طبقه اختلال نقص توجه-بیش فعالی دارای بیشترین اندازه اثر در بین طبقات مختلف است و مداخلات عصب روان شناختی در بین کارکردهای اجرایی، بیشترین تاثیر را بر مولفه حافظه کاری دارد. درنتیجه به درمانگران و متخصصان پیشنهاد می شود مداخلات عصب روان شناختی را در راستای بهبود و ارتقای توانایی های حافظه کاری، توجه، بازداری و برنامه ریزی مراجعان به کار گیرند.