بررسی تاثیر تغییرات زمانی و مکانی بر طراحی شبکه پایش پیزومتری آب زیرزمینی با استفاده از آنالیز مولفه های اصلی (PCA)

شناسایی تعداد چاه ها در تخمین سطح آب زیرزمینی به لحاظ کاهش هزینه نگه‎داری و صرفه‎جویی در هزینه برداشت اطلاعات، گامی مهم می‎باشد. آنالیز مولفه‏های اصلی (PCA) یکی از ویژگی‎های کاهش داده می‏باشد که در شناسایی داده‏های کم اهمیت، نقش بسزایی دارد. در این پژوهش، میانگین سالانه سطح آب زیرزمینی 51 چاه بهره‏برداری دشت نیشابور با طول آماری 10 ساله (1398-1389) با استفاده از تکنیک آماری آنالیز مولفه‎های اصلی مورد بررسی قرار گرفت تا چاه‎های موثر در تعیین تراز سطح آب زیرزمینی این دشت مشخص گردد. با انجام آنالیز مولفه‎های اصلی، اهمیت نسبی هر چاه بین صفر (برای چاه غیر موثر) تا 1 (برای چاه کاملا موثر) محاسبه شد. نتایج نشان داد که از بین 51 چاه موجود در منطقه مورد مطالعه، 27 چاه به عنوان چاه موثر و بقیه چاه‏ها به عنوان چاه‎های کم اهمیت شناخته می‎شوند. یعنی با حذف 24 حلقه چاه کم اهمیت، خطای برآورد سطح آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه 26 درصد نسبت به حالتی که از همه چاه‎ها استفاده می‎گردد، افزایش می‏یابد. هم چنین جهت در نظر گرفتن عامل زمان در تغییرات این روش در دو دوره زمانی 5 ساله انجام شد. نتایج نشان داد که در دوره زمانی 5 ساله اول (1393-1389) 42 چاه به عنوان چاه بااهمیت انتخاب شدند که در دوره زمانی 5 سال بعد (1398-1394) این تعداد به 35 چاه تقلیل پیدا کرد.