نمودهای پوپولیسم در ایران معاصر (بررسی عملکرد حزب توده و روش سیاسی مصدق در دهه بیست شمسی)

از زمانیکه قدرت مردم در عرصه سیاست موضوعیت پیدا کرد، استفاده و بهره برداری از چنین قدرتی هم مورد توجه سیاستمداران و بازیگران سیاسی قرار گرفت و به تناسب چنین تحولی، اندیشمندان حوزه سیاست برای توسل به قدرت مردم سازوکارهای مختلفی اندیشیدند که از مقبولترین آنها سیستم نمایندگی است. از سوی دیگر، یکی از مهمترین آسیب‎ها و چالش‎هایی که نظام سیاسی مبتنی بر نمایندگی تاکنون با آن دست به گریبان بوده، پوپولیسم می باشد. پوپولیسم به معنای توسل بی‎واسطه و بی‎قاعده به قدرت مردم، عارضه‎ای است برای همه نظا‎مهای سیاسی مبتنی بر نمایندگی که به شکل شدید یا ضعیف در آنها دیده می‎شود. در این مقاله تلاش شده است عملکرد حزب توده و روش سیاسی دکتر محمد مصدق در دهه بیست شمسی، از طریق روش کیفی و با بهره‎گیری از نظریات یان ورنر مولر در خصوص پوپولیسم مورد بررسی قرارگیرد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مجموعه‎ای از ویژگی‎های پوپولیستی مانند توده‎گرایی، غیریت سازی و ایده های کلی‎گرایانه بر عملکرد حزب توده و همچنین مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی نامتعارف و عامه ‎پسند، بی‎قاعدگی سیاسی و سیاست خیابانی، بر روش سیاسی مصدق تاثیرگذار بوده است.