بررسی عوامل موثر بر مدیریت ریسک تولید محصولات عمده کشاورزی، با تاکید بر نقش بیمه کشاورزی پژوهش موردی: محصولات باغی استان البرز

کشاورزی، از مهمترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید؛ ولی ناپایداری طبیعت و ماهیت متغیر و پیش بینی ناپذیر پدیده ها و حوادث طبیعی، شرایطی ویژه را برای این بخش فراهم کرده که در نتیجه آن، تولیدات کشاورزی و آینده کشاورزان، با نبود قطعیت، همراه شده است. برای مهار و یا حداقل کاهش اثرهای منفی مخاطره های موجود در انجام فعالیت های کشاورزی، گستره بزرگی از برنامه های گوناگون مدیریت ریسک پیشنهاد شده است. در این میان، بیمه، یکی از روش های رویارویی با ریسک است که برپایه آن یک بیمه گر، تعهد می کند که زیان احتمالی یک بیمه گذار را در صورت رخدادن یک حادثه در یک دوره زمانی خاص، جبران کند. در این راستا، پژوهش پی ش رو، با بهره گیری از معیار نوسان، به اندازه گیری ریسک، پرداخته است. منظور از نوسان نیز، همان نوسان یک متغیر در اطراف میانگین و یا یک پارامتر تصادفی دیگر همچون واریانس و انحراف معیار است. در این زمینه، موضوع هایی همچون: تعداد بیمه گذار، سطح بیمه شده، حق بیمه پرداختی، تعداد خسارت، مبلغ خسارت و سطح خسارت، مورد تجزیه و تحلیل و سنجش انحراف معیار قرار گرفته است. از سویی، گذشته از موارد پیش گفته، در این پژوهش، تنها شرایط آب و هوایی، به بررسی گذاشته شد؛ زیرا منطقه مورد پژوهش (استان البرز)، از وسعت و مساحت چندانی برخوردار نیست و از سویی نیز، با توجه به یکسان بودن اثر عوامل پدید آورنده ریسک های غیراقلیمی مانند شرایط اجتماعی و اقتصادی که به یک شکل بر روی تمامی محصولات باغی مورد بررسی، اثر گذاشته است؛ همگی دارای انحراف معیار یکسان فرض شده اند. همچنین، در فرایند این پژوهش، نتایج به دست آمده پس از خوشه بندی مناطق برپایه ضریب خطر، در مدل SWOT قرار گرفت و راهبردهای به دست آمده، اولویت بندی شد. بهترین راهبردها نیز، نمایانگر این نکته های پیشنهادی است: نخست اینکه باید، دریافت امتیازها از نهادهای مرتبط با فعالیت های بهره برداران، وابسته و مشروط به شرط انجام بیمه محصولات باغی شود. دوم اینکه، تخفیف سنوات در حق بیمه محصول، تجمیع شود. و سرانجام اینکه، تعرفه بیمه با توجه به مناطق و برپایه ریسک، تغییر کند.