بررسی تنوع گونه ای گیاه آبزی Ceratophyllum L. در ایران با صفات ریخت شناسی و نشانگرهای مولکولی ISSR و SRAP

جنس Ceratophyllum L. یک گیاه آبزی غوطه ور از خانواده Ceratophyllaceae است که شش گونه آن در سراسر جهان شناخته شده است. تاکنون دو گونه C. demersum و C. submersum برای فلور ایران گزارش شده اند. باتوجه به اهمیت این گیاه از نظر زیست محیطی و اکولوژیکی، پژوهش های تاکسونومی و مولکولی آن برای آشنایی با تنوع گونه ای این جنس انجام شد. پس از شناسایی گونه ها با ارزیابی ویژگی های ریخت شناسی در افرادی از جمعیت های مختلف، از 7 آغازگر ISSR  و 3 جفت آغازگر SRAP برای تایید هویت ها و بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های متمایز استفاده شد. بررسی های مولکولی تعداد 5 گروه ژنتیکی را نشان داد که تنوع درون جمعیتی آنها (52%) از تنوع بین جمعیتی (48%) با P<0.05 زیادتر بود. علاوه بر این، داده ها نشان داده اند که جمعیت های این گیاه در ایران دارای خزانه ژنتیکی نسبتا مشابهی است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که عوامل متعددی از جمله پیوستگی اکوسیستم های آبی به ویژه در شمال کشور و همچنین سازگاری بالای این گیاه غوطه ور با زیستگاه های آبی می توانند در ایجاد چنین شرایطی موثر باشد. خشکسالی های اخیر در کشور سبب افزایش تولید مثل جنسی این گیاه شده و در نتیجه تنوع گونه ای درون جمعیت ها افزایش یافته است.