واکنش بیوشیمیایی ارقام سورگوم دانه ای به رژیم آبیاری و میکوریزا

کم آبیاری یکی از راه های کاهش مصرف آب در گیاهان زراعی گرمادوست و آب بر است. از طرف دیگر، کاربرد میکوریزا به عنوان کود زیستی نیز از جمله راه کارهای موثر در افزایش جذب آب و عناصر غذایی در شرایط تنش کم آبی است. علاوه بر این، انتخاب رقم سازگار با منطقه جهت دست یابی به پتانسیل تولید، یکی دیگر از راه کارهای مقابله با تنش خشکی در هر منطقه است. بدین منظور اثر رژیم آبیاری در سه سطح 80 (شاهد)، 120 (تنش ملایم) و 160 (تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس الف و کود زیستی شامل کاربرد و عدم کاربرد میکوریزا روی سه رقم سورگوم دانه ای کیمیا، پیام و سپیده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی به صورت اسپلیت پلات در کشت تابستانه سال 1396 در شهرستان کوهدشت لرستان بررسی شد. نتایج نشان داد با افزایش کم آبیاری از میزان روی، مس، منگنز و آهن دانه کاسته شد، اما میزان پروتئین خام دانه افزایش یافت. کاربرد میکوریزا عمدتا موجب افزایش عناصر ضروری در اندام هوایی و دانه و کمک به تعدیل تنش کم آبی شد. وجود برهمکنش میان عامل ها، حاکی از واکنش متفاوت ارقام در سطوح کاربرد میکوریزا به تنش کم آبی از نظر بسیاری از صفات بود؛ به طوری که در شرایط تنش شدید کم آبی، بیشترین افزایش در کاتالاز و پراکسداز به ترتیب در رقم کیمیا بدون کاربرد میکوریزا و رقم سپیده با کاربرد میکوریزا مشاهده شد. همچنین، رقم سپیده با کاربرد میکوریزا بیشترین کاهش در کلروفیل b و کلروفیل کل را نشان دادند. در مجموع رقم سپیده با کاربرد میکوریزا در شرایط تنش ملایم کم آبی ضمن تولید بیشترین عملکرد دانه و پروتئین خام دانه، موجب صرفه جویی در مصرف آب آبیاری شد.