مدل های آماری برای پیش بینی غیر تخریبی سطح برگ پیاز (Allium cepa L.)

اهمیت اندازه گیری سریع، غیرمخرب و دقیق سطح برگ در مطالعات زراعی و فیزیولوژیکی به خوبی شناخته شده است و نیاز به برآوردهای سریع و غیرتخریبی سطح برگ منجر به مطالعاتی در رابطه با ابعاد و سطح برگ ها گردیده است. بعلاوه این مشکل در مورد گونه های که دارای برگ های با شکل نامتعارف بارزتر است. در حال حاضر اطلاعات محدودی در این مورد برای پیاز (Allium cepa L.) در دسترس است . هدف از این مطالعه ایجاد مدل رگرسیونی با تعین اعتبار آماری برای پیش بینی اندازه سطح برگ پیاز به صورت غیرتخریبی در جنوب ایران می باشد.

به منظور تهیه نمونه های گیاهی مورد نیاز جهت اندازه گیری متغیرهای سطح برگ، آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 در زمینی به مساحت 300 متر مربع در استان هرمزگان-دهستان رهداد اجرا شد. تعداد 40 برگ از بوته های پیاز کشت شده در مزرعه به طور تصادفی انتخاب شدند، نیمی از آنها برای واسنجی (کالیبراسیون) و نیم دیگر برای تعیین اعتبار مدل های ریگرسیون مورد استفاده قرار گرفت و از روش استاندارد (LICOR LI-3000C) برای اندازه گیری سطح واقعی برگ ها استفاده شد. قبل از اندازه گیری سطح برگ، دو متغیر اصلی یعنی طول و عرض برای هر برگ به طور دقیق تعیین شد. برای انتخاب بهترین متغیرها و به دست آوردن معادله تخمین سطح برگ از رگرسیون ساده (خطی) و رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. در نهایت اعتبارسنجی و ارزیابی دقت مدل های ارائه شده بر اساس جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب تعیین (R2) صورت گرفت.

تمام مدل های خطی برای توصیف سطح برگ (A)، با طول (L)، با عرض (W) و نیز معادلات با دو متغیر طول و عرض برگ در معرض تحلیل رگرسیون قرار گرفت. نتایج نشان داد که طول برگ متغیر بهتری برای توصیف سطح برگ پیاز است و عرض برگ توصیف خوبی از سطح برگ نشان نمی دهد. بر اساس یافته های این تحقیق مدل پیش بینی سطح برگ با حضور هر دو متغیر طول و عرض: A= 0.121 + 0.01537 L2 + 0.3225 L×W با 64/8= RMSE%  و 91/0= R2  بهترین برآورد را داشت.

اندازه گیری سطح برگ به ویژه برای گیاهانی با برگ های لوله ای نظیر پیاز دشوار و وقت گیر است، چنین مدل های ریاضی ابزار بسیار مفیدی برای پیش بینی سطح برگ در بسیاری از گیاهان بدون استفاده از دستگاه های گران قیمت خواهد بود. مدل های این مطالعه روش ساده، سریع، غیر تخریبی و کم هزینه ای برای تخمین سطح برگ پیاز ارائه می کند که می تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.کلید واژه: رگرسیون، سطح برگ، ضریب تبیین، طول برگ، عرض برگ...