تکوین مفصل زانو و نقش مرگ سلولی در ایجاد فضای مفصلی موش بزرگ آزمایشگاهی

بررسی پیدایش فضای مفصلی و نقش مرگ سلولی در تکوین زانوی موش بزرگ صحرایی.
در این مطالعه تجربی ناحیه زانوی راست (اندام عقبی راست) 108 جنین موش بزرگ صحرایی سری 19-13 روزه، پس از تثبیت با مایع فیکس کننده، پردازش بافتی انجام گرفت و برش های بافتی با ضخامت 15-5 میکرونی مقطع گیری شد. برش های پی در پی بافتی مفصل زانو پس از رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین، آلسین بلو و اسید فسفاتاز بوسیله میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت.
مشاهده جوانه اندام عقبی در روز سیزدهم، جدا شدن بخشی از ابتدا و انتهای جوانه توسط دو تنگه حلقوی در روز چهاردهم و سلول های مرانشیمی همگون، متراکم و بدون رگ در تنگه ابتدایی حدفاصل مدل غضروفی استخوان ران و درشت نی قابل ثبت بود. در روز شانزدهم تنگه حلقوی ابتدایی بصورت منطقه سه لایه ای اینترزون حاوی دو لایه سلولی متراکم کناری و یک لایه سلولی غیرمتراکم میانی وجود دارد. سلول های مرده در منطقه میانی به فراوانی مشاهده می شود که با افزایش مرگ برنامه ریزی شده این سلولها شکاف بین سلول های ناحیه اینترزون پدیدار می گردد. در روزهای هفدهم و هجدهم سلول های مرده نیز در سطوح مفصلی استخوانهای ران و درشت نی نیز دیده می شود.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حداکثر فضای لازم برای شکل گیری مفصل زانو در روز هفدهم جنینی مرگ سلولی برنامه ریزی شده در ناحیه اینترزون بوجود می آید. ولی این مرگ سلولی به تنهایی در گسترش فضای مفصلی نقشی ندارد و باید نقش عوامل دیگری مانند انقباض عضلانی را نیز احتمالا دخیل دانست.