تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی بیماران مبتلا به هپاتیت اتوایمیون

هپاتیت اتوایمیون نوعی التهاب سلولهای کبدی عود کننده با علت نامشخص است. نظر به شیوع و روند رو به افزایش آن و عوارض شناخته شده بیماری و عدم گزارشات کافی موارد بیماری در کشور، در این مطالعه علایم بالینی و آزمایشگاهی بیماران هپاتیت اتوایمیون مراجعه کننده به سه مرکز گاستروانترولوژی تهران در سال 1382 مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه توصیفی کلیه بیماران مبتلا به هپاتیت اتوایمون مراجعه کننده در طول یک سال مورد بررسی قرار گرفتند. فرم اطلاعاتی جهت بررسی تابلوی بالینی و آزمایشگاهی این بیماری طراحی شد و اطلاعات بیماران بر اساس پرونده و مصاحبه رو در رو با آنها وارد این فرم ها گردید. در صورت عدم رضایت بیمار، نقص پرونده و عدم امکان مصاحبه با بیمار، نمونه مورد نظر از مطالعه خارج شد. یافته تابلوی بالینی و آزمایشگاهی آن ها با آمار توصیفی ارایه گردید.

مطالعه روی تعداد 46 بیمار واجد شرایط انجام گرفت. سن متوسط ابتلا 24 سال و 83% آن ها زن بودند. تمامی این بیماران مبتلا به تیپ I هپاتیت اتوایمیون بوده و 17% بیماری اتوایمیون همراه داشتند که دیابت تیپ I و همولیز اتوایمیون هر کدام با 4.3% از شیوع بیشتری برخوردار بودند. بروز بیماری در 87% موارد به صورت مزمن و در 5% به صورت حاد بود، 8% بیماران بدون علامت بودند. شایعترین علائم بیماری به ترتیب زردی (59%)، ضعف (33%)، بی اشتهایی (28%)، درد شکمی (26%)، تهوع (26%)، آرترالژی (20%)، خارش خفیف (15%) و استفراغ (11%) بود. شایعترین نشانه های بیماری به ترتیب: اسپلنومگالی (33%)، هپاتومگالی (30%)، زردی (17%)، تندرنس RUQ (%15)، آسیت (15%)، ادم محیطی (13%) و عروق کلترال در 3% موارد بود. مارکرهای ویروسی مربوط به هپاتیت B و C در کلیه بیماران منفی بود و میزان فریتین و مس سرم در تمامی آنها در اندازه های نرمال بود. 93% بیماران AST و 74% آلکالین فسفاتاز بالا داشتند. هیپربیلی روبینمی 39% و هیپرگاماگلوبولینمی در 67% موارد گزارش شد، از مارکرهای سرولوژیک ASMA، ANA، P-ANCA و AMA به ترتیب در 50، 37، 4 و 13% بیماران مثبت بود.

به نظر می رسد که اکثر بیماران ایرانی مبتلا به تیپ I هپاتیت اتوایمیون بوده و سایر اشکال ندرتا مشاهده می شود. سن ابتلا در این بیماران کمتر از مطالعات دیگر بوده و موارد حاد بیماری کمتر از آنها گزارش شده است. در ضمن به نظر می رسد میزان هیپرگاماگلوبولینمی و بروز اتوآنتی بادی ها در بیماران ایرانی کمتر باشد. گزارش تجربیات سایر همکاران درخواست می گردد.