ارزیابی شاخص های رشد، محصول تولیدی و سودمندی در کشت مخلوط گندم، سویا و ذرت

کشت مخلوط یکی از شیوه های اکولوژیک کشاورزی پایدار است که به منظور افزایش بهره وری و تولید محصولات زراعی اجرا می شود. بنابراین، با توجه به لزوم استفاده از سیستم های کشاورزی پایدار و ایجاد تنوع در سیستم های کشاورزی، این آزمایش با هدف بررسی رشد، محصول تولیدی از نظر کمی و کیفی و کارایی استفاده از زمین در کشت مخلوط گندم، سویا وذرت اجرا شد. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در سال زراعی 99-1398 به صورت بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کشت های مخلوط 4w:2s (دو ردیف سویا: چهار ردیف گندم)، 4w:2s:1c (یک ردیف ذرت: دو ردیف سویا: چهار ردیف گندم)، 4w:2s:2c، 6w:3s، 6w:3s:1c، 6w:3s:2c و کشت های خالص هر سه گونه تیمارهای آزمایش بود. شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد دانه و بیولوژیک، کیفیت دانه و کارایی استفاده از آب، نیتروژن و زمین ارزیابی شدند. اثر الگو ی کشت بر شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم، سویا و ذرت معنی دار بود. بالاترین میزان این ویژگی ها از کشت خالص هر سه گونه به دست آمد. با این وجود، ارزیابی شاخص نسبت برابری زمین حاکی از برتری تمام الگو های کشت مخلوط نسبت به کشت خالص داشت. به طوری که بیشترین میزان LER (16/2) و کارایی مصرف آب از تیمار 6w:3s:2c به دست آمد. به طور کلی، کشت مخلوط 6w:3s:2c علاوه بر بهبود عملکرد کل و کارایی مصرف آب می تواند به پایداری اکوسیستم و حداکثر بهره وروی از زمین منجر شود.