تاثیر الگوهای مختلف کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس بذر شوید (.Anethum graveolens L) در کاشت مخلوط افزایشی و جایگزینی با شنبلیله (.Trigonella foenum-graecum L)

به منظور دستیابی به مناسب ترین ترکیب کاشت از لحاظ آرایش مکانی و بررسی اثر آن روی عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین درصد و عمکرد اسانس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 1400 اجرا شد. الگوهای مختلف کاشت شامل الگوی کاشت خالص شوید و شش الگوی کاشت مخلوط این دو گیاه شامل سه الگوی نسبت افزایشی (1:20 (تراکم مطلوب شنبلیله حفظ شد (50 بوته در مترمربع) و در فاصله بین ردیف ها در هر مترمربع 20 گیاه شوید کاشت شد) و 1:40 (تراکم مطلوب شنبلیله و 40 گیاه شوید در هر مترمربع) و 1:60 (تراکم مطلوب شنبلیله و 60 گیاه شوید در هر متر مربع)) و سه الگوی مختلف نسبت جایگزینی (1:1 (یک ردیف شنبلیله + یک ردیف شوید) و 1:2 (یک ردیف شنبلیله + دو ردیف شوید) و 1:3 (یک ردیف شنبلیله + سه ردیف شوید)) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که گیاه شوید در الگوهای مختلف کاشت مخلوط نسبت های افزایشی و به خصوص نسبت های 1:20 و 1:60 بیشترین تعداد گل آذین، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت بذر را داشتند. درصد و عملکرد اسانس بذر تحت -تاثیر الگوهای مختلف کاشت مخلوط قرار گرفتند و در هر سه مرحله اسانس گیری، نسبت های 1:20 و 1:60 دارای بیشترین اسانس بودند. در بین سه مرحله انجام اسانس گیری (گلدهی، خمیری و رسیدگی) بیشترین اسانس از مرحله خمیری به دست آمد. این یافته ها نشان می دهد که کاشت مخلوط می تواند به افزایش تجمع ماده خشک و بهبود کیفیت محصول کمک کند. به طور خاص، تیمارهای 1:1 و کاشت خالص نیز عملکرد مناسبی در تجمع ماده خشک داشتند. بنابراین، استفاده از الگوهای کاشت مخلوط با نسبت های بهینه، به ویژه در کاشت شوید و شنبلیله، می تواند به عنوان یک استراتژی موثر در بهبود عملکرد و کیفیت محصولات زراعی مورد توجه قرار گیرد.