تاثیر زهر کژدم سیاه در بروز عوارض پاتولوژیک در موش صحرایی

کژدم سیاه یکی از کژدم های خطرناک دنیا و ایران است. این کژدم درمناطق گرمسیر کشور موجب گزش تعداد زیادی از افراد بوده که پی آمد آن عوارض خطرناک و گاهی مرگ می باشد. با توجه به اینکه مطالعه تاثیرات زهر این کژدم در حیوانات آزمایشگاهی می تواند میزان آسیب بافتی زهر را روشن و کمک زیادی به درمان کژدم زدگان نماید، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر زهر کژدم سیاه در موش صحرایی انجام گردید.
مطالعه به روش تجربی در روی 88 موش صحرایی نژاد سفید (آلبینو) از گونه راتوس نروژیکوس و سن تقریبی 3-2 ماهه و جنس ماده و با وزن 250-200 گرم صورت پذیرفت. موش های صحرایی به طور تصادفی و مساوی به دو گروه شاهد (44 سر) و مورد (44 سر) تقسیم گردیدند. به گروه شاهد 0.1 سی سی سرم فیزیولوژی و به گروه مورد 0.1 سی سی سرم فیزیولوژی که حاوی یک میکرولیتر زهر استخراجی کژدم سیاه بود، تزریق گردید. پس از مرگ و آتوپسی و تهیه لام، تغییرات پاتولوژیک ناشی از تزریق زهر با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. میزان مرگ در گروه شاهد و مورد با آزمون دقیق فیشر مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج پژوهش نشان داد که مرگ و میر در موش های صحرایی گروه مورد به میزان 95.5 درصد و در بقیه موارد مسمومیت شدید پس از تزریق زهر کژدم سیاه رخ داده است. تغییرات پاتولوژیک بر اثر تزریق زهر این کژدم در مغز، کبد، ریه، کلیه، طحال، معده، پوست، بافت نرم، روده باریک، عضلات و قلب به ترتیب به میزان 64.5، 69، 88، 59.7، 54.75، 59.5، 40.85، 70، 62.4، 47 و 4.8 درصد روی داده است. تغییرات پاتولوژیک در این اندام ها شامل خونریزی، احتقان، نکروز، ادم و التهاب با درجه های شدید تا ملایم بود. در بافت نخاع و پانکراس تغییرات پاتولوژیک مشاهده نگردید.
بحث: بررسی تغییرات پاتولوژیک در اندام های مختلف در موارد انسانی، به صورت بیوپسی و آتوپسی موجب شناخت تاثیرات این زهر در انسان و در نتیجه درمان مناسب تر مصدومین می شود.