اثر برنامه توانبخشی بر ضربان قلب و کارایی مکانیکی عضلات اسکلتی پا در بیماران فلج مغزی اسپاستیک

کارایی عملکرد عضلانی ارتباط مستقیمی با میزان انرژی مصرفی دارد. شناخت ساز و کار و عملکرد عضلانی این بیماران از جنبه توانبخشی و بالینی دارای اهمیت قابل توجهی می باشد. این تحقیق به منظور مقایسه کارایی مکانیکی و برخی متغیرهای قلبی - عروقی کودکان فلج مغزی اسپاستیک (CP)قبل و بعد از اجرای برنامه تمرینات هوازی زیربیشینه و مقایسه با افراد سالم انجام شد.
مطالعه حاضر به روش نیمه تجربی و آزمایشگاهی انجام شده است. 15 کودک فلج مغزی اسپاستیک دایپلژی داوطلبانه (با رضایت والدین) به عنوان گروه تجربی و 18 کودک سالم همتایشان (گروه کنترل) به صورت تصادفی خوشه ایدر این تحقیق شرکت کردند. گروه تجربی تمرینات ورزشی - توانبخشی هوازی را با میانگین شدت 2.5±46= %HRR (در ضربان قلب ذخیره) برای مدت 3 ماه، سه نوبت در هفته اجرا کردند. متغیرهای وابسته در گروه تجربی قبل و بعد از برنامه تمرینی سه ماهه و همچنین در گروه کنترل مطابق پروتکل اصلاح شده مک مستر روی چرخ کارسنج تنتوری (ارگومتر) اندازه گیری شدند و در پایان کلیه متغیرها به روش آزمون های آماریrepeated measure و MANOVA,Rبا هم مقایسه شدند.
نتایج آزمون آماری نشان داد که گروه کنترل هنگام اجرای آزمون ارگومتری دارای ضربان قلب و درصد ضربان قلب ذخیره کمتر و کارایی مکانیکی (خالص، ناخالص) بیشتر از گروه تجربی بودند (P<0.05). کارایی مکانیکی خالص و ناخالص بیماران در پایان برنامه تمرینی به طور معنا داری افزایش یافت (P<0.05). همچنین ضربان قلب زیربیشینه بیماران نیز کاهش قابل توجهی داشت (P<0.05).
بحث: بیماران فلج مغزی اسپاستیک به دلیل تون عضلانی بالا و درجه اسپاستیسیتی شدید از هزینه انرژی بالاتر و کارایی مکانیکی پایین تر و ضربان قلب بالاتری (تحت اجرای کار معین) نسبت به افراد سالم برخوردارند. از طرف دیگر، توانبخشی و تمرینات هوازی می تواند در بهبود عملکرد فیزیولوژیکی دستگاه عضلانی بیماران CP موثر باشد و کارایی مکانیکی آنان را به نحو چشمگیر افزایش دهد.