عوامل خطر در بیماران مبتلا به کمردرد مراجعه کننده به مراکز درمانی کرمانشاه (1379)

کمر درد دومین علت مراجعه بیمار به پزشک و درمانگاه و پس از سرماخوردگی دومین علت غیبت از کار و مرخصی استعلاجی بوده و مورد شکایت بسیاری از مردم است. عوامل مختلفی به عنوان عامل خطر زا یا زمینه ساز بروز کمر درد معرفی شده اند. با وجود اینکه کمر درد یک مشکل جهانی است، عوامل مربوط به آن در جوامع مختلف تفاوت دارد و فرهنگ های مختلف باعث ایجاد تاثیرات متفاوت در میزان شیوع آن می شود. با شناخت عواملی که تاثیر بیشتری در بروز کمر درد در یک جامعه داشته اند و با کنترل آن ها می توان برای پیشگیری از آن گام برداشت؛ لذا پژوهش حاضر به منظور بررسی عوامل خطر بروز کمر درد در بیماران مراجعه به مراکز آموزشی و درمانی شهر کرمانشاه و مقایسه آن با گروه شاهد انجام شده است.
این مطالعه تحلیلی از نوع مورد - شاهدی است. جامعه آماری شامل 604 نفر بیمار مبتلا به کمر درد مکانیکی بودند و همین تعداد به عنوان گروه شاهد از میان بیمارانی که به علتی غیر از کمر درد به همان مرکز درمانی مراجعه کرده بودند، انتخاب شدند. اطلاعات جمعیت شناختی بیمار و نیز اطلاعاتی در مورد نحوه انجام دادن کار، بر داشتن اجسام، ایستادن، نشستن، کشیدن سیگار، سابقه فعالیت ورزشی و سابقه بیماری روانی از طریق پرسشنامه اخذ گردید.
میزان سن در گروه مورد و شاهد به ترتیب 42.6±14.63 و 42.57±14.54 سال بود. 53.7 و 52.7 درصد نمونه ها در گروه مورد و شاهد مرد و بقیه زن بودند. میزان قد آنان به ترتیب در گروه مورد و شاهد 166.344±9.138 و 166.185±9.275 سانتی متر بود. وزن در گروه مورد و شاهد به ترتیب 68.54±21.71 و 67.957±12.341 کیلوگرم و شاخص جرم بدن 2.5041±0.442 و 2.5187±0.4581 سانتی متر بر کیلوگرم بود. بیشترین شغل اظهار شده در هر دو گروه خانه دار و بیشترین سطح تحصیلات در هر دو گروه بی سواد بود. 91.3 درصد گروه مورد و 91.5 درصد گروه شاهد در روز بیش از 5 بار (در حد زیاد) خم و راست می شدند. گروه مورد و شاهد به ترتیب 77.9 و 75.8 درصد در روز بیش از یک ساعت به طور مداوم در یک جا می ایستادند. 69.8 درصد گروه مورد و 71 درصد گروه شاهد در شغل خود بارهای بیش از 12 کیلوگرم (بارهای سنگین) را جابجا می کردند. 39.1 درصد گروه مورد و 41.3 درصد گروه شاهد در طول روز بیش از دو ساعت مداوما می نشستند. 13.4 و 14.4 درصد گروه مورد و شاهد بیش از یک ساعت در روز رانندگی می کردند. 21.3 و 19.7 درصد گروه های مورد و شاهد سیگاری بودند. در گروه مورد و شاهد به ترتیب 14.7 و 13.9 درصد سابقه مراجعه به پزشک یا بستری شدن را به علت مشکل روانی ذکر کردند و به ترتیب 15.4 و 15.7 درصد گروه های مورد و شاهد سابقه فعالیت ورزشی یا عضویت در تیم های مدرسه یا باشگاه را داشتند.
بحث: گر چه عوامل خطر کمر درد در بیماران مورد مطالعه در حد بالایی وجود داشت، اختلاف معناداری بین گروه کمر درد و شاهد به دست نیامد و بر اساس این پژوهش حداقل بین بیماران مورد مطالعه نمی توان قایل بع تاثیر این عوامل در بروز کمر درد شد.