بررسی تاثیر آموزش اینترفرون تراپی مداوم بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به هپاتیت C,B مزمن

موثرترین روش در درمان بیماران مبتلا به هپاتیت های مزمن B و C درمان ترکیبی با اینتروفرون می باشد. این درمان ها به هر حال درجات مختلفی از عوارض جانبی ایجاد می کنند که ممکن است تاثیر منفی بر روی حیات بیمار، تعاملات اجتماعی و توانایی انجام کار و دیگر فعالیت های آنها داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر آموزش نحوه مصرف صحیح اینترفرون، کنترل عوارض جانبی و پی گیری بیماران به مدت 28 هفته بر روی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به هپاتیت B و C بود.
این پژوهش یک پژوهش نیمه تجربی است که به صورت پیش آزمون - پس آزمون بر روی بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن B و C کاندید اینترفرون تراپی در مرکز هپاتیت تهران صورت گرفت. تعداد 60 بیمار به روش نمونه گیری در دسترس با توجه به مشخصات نمونه انتخاب و به طور تصادفی در گروه شاهد و آزمون (30 نفر شاهد، 30 نفر آزمون) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت زندگی ویژه بیماران کبدی (CLDQ=Chronic Liver Disease Questionnaire) بود. برای گروه آزمون و همراهان برنامه آموزشی به صورت 4 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد و بیماران به مدت 28 هفته پیگیری شدند. کیفیت زندگی بیماران هپاتیتی در دو مرحله قبل و 28 هفته پس از شروع اینترفرون تراپی و اجرای برنامه آموزشی سنجیده شد و در پایان کیفیت زندگی در دو گروه با استفاده از آزمون های همبستگی و کای دو، من ویتنی و ویلکاکسون مقایسه گردید.
قبل از اجرای مداخله متغیرهای دموگرافیک و امتیاز کلی کیفیت زندگی در دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده نشد. میانگین امتیاز کلی کیفیت زندگی در گروه آزمون از 158.6±21.4 به183.4±17 افزایش یافت (p<0.001) در حالی که در گروه شاهد قبل و پس از مداخله به ترتیب154.5±28.5 و 152.3±26 بود (p>0.05) امتیاز کلی کیفیت زندگی پس از مداخله بین دو گروه دارای تفاوت معنی دار بود (p<0.001). گروه آزمون پس از 28 هفته در تمامی ابعاد جز در بعد فعالیت، نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی دار یافته بود (p<0.01). در ضمن میزان قطع درمان ناشی از عوارض جانبی در گروه شاهد 4 برابر گروه آزمون بود.
با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش اینگونه به نظر می رسد که استفاده از برنامه های منظم و بخصوص پیگیری بیماران در زمینه نحوه تزریق صحیح اینترفرون و همچنین آموزش روش های کنترل عوارض جانبی، تاثیر بسزایی بر روی کیفیت زندگی، احساس خوب بودن و رضایتمندی در بیماران داشته و تحمل درمان را برای بیمار راحت تر می نماید.