بررسی اثر زعفران و مواد موثره آن، سافرانال و کروسین، بر روی حافظه سالم و تخریب شده با هیوسین بر یادگیری فضایی در موش صحرایی

بررسی های رفتاری و الکتروفیزیولوژی نشان می دهند که عصاره زعفران اختلالات حافظه ناشی از تجویز اتانل را بهبود می بخشد.
در این تحقیق اثرات تزریق داخل صفاقی عصاره آبی زعفران و دو ماده موثره آن یعنی کروسین و سافرانال بر روی حافظه سالم و حافظه تخریب شده با هیوسین به روش ماز آبی موریس در موش صحرایی بررسی شد.
هر موش به مدت 5 روز و هر روز یک نوبت (هر نوبت شامل 4 تجربه) از 4 ربع حوضچه ماز به طور تصادفی تحت آزمایش قرار گرفت. مواد و عصاره ها به جز هیوسین (20 دقیقه) یک ساعت قبل از شروع آزمایش به صورت داخل صفاقی تزریق شد. در روز پنجم فعالیت حرکتی به روش جعبه باز بر روی حیوانات انجام شد.
عصاره آبی زعفران در محدوده دوزهای 0.56- 0.0025 گرم بر کیلوگرم در مجموع در یافتن سکو تاثیری نداشت. فقط دوز 0.005 گرم بر کیلوگرم عصاره آبی زعفران با گذشت زمان باعث کاهش زمان یافتن سکو شد. کروسین با دوزهای 50 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم در مجموع به خصوص در روزهای 4 و 5 اثری بر روی مدت زمان یافتن سکو هدف نداشت. سافرانال در محدوده دوزهای 0.75 -0.2 میلی گرم بر کیلوگرم با افزایش دوز زمان یافتن سکو افزایش یافت. اثر عصاره آبی و دو ماده موثره آن بر روی حافظه تخریب شده توسط دوزهای پایین (1 میلی گرم بر کیلوگرم) و بالای (0.5 گرم بر کیلوگرم) هیوسین نیز بررسی شد. عصاره آبی زعفران با دوزهای پایین باعث کاهش اثرات تخریبی هیوسین (در هر دو دوز) بر روی حافظه شد. کروسین با دوزهای متفاوت اثرات گروه هیوسین را در یافتن سکو کاهش داد. سافرانال در دوز 0.2 میلی لیتر بر کیلوگرم اثرات تخریبی دوز پایین هیوسین را کاهش داد. اثرات این مواد و زعفران بر روی فعالیت حرکتی موش صحرایی به روش جعبه باز بررسی شد. عصاره زعفران و مواد موثره آن تقریبا وابسته به دوز باعث کاهش فعالیت حرکتی در حیوانات شد. مصرف توام این ترکیبات همراه با هیوسین نیز در مجموع باعث کاهش فعالیت حرکتی شد.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که عصاره آبی زعفران، کروسین و سافرانال تاثیری بر روی حافظه سالم نداشته ولی باعث کاهش اثرات تخریبی حافظه ناشی از هیوسین می شود. عصاره زعفران و کروسین می توانند در آینده نوید بخش داروهایی در کاهش اختلالات حافظه و یادگیری ناشی از زوال مغزی در بیماری هایی چون آلزایمر باشند.